MAHKUMLARIN KENDİNE ZARAR VERME DAVRANIŞLARININ İŞLEVİNİ YORDAMADA DUYGU DÜZENLEME GÜÇLÜKLERİNİN VE BAŞA ÇIKMA TUTUMLARININ ROLÜ

Abstract

Bu araştırmada, mahkumların duygu düzenleme güçlüklerinin ve stresle başa çıkma tutumlarının kendine zarar verme davranışının işlevlerini ne düzeyde yordadığını tespit etmek amaçlanmıştır. Manisa-Akhisar Açık ve T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarında bulunan 314 mahkum uygulamaya katılmış ve uygulama esnasında kendine zarar verme davranışı öyküsü olduğu tespit edilen 188 katılımcı örneklemi oluşturmuştur. Veriler Kendine Zarar Verme Davranışı Değerlendirme Envanteri, Duygu Düzenleme Güçlükleri Ölçeği ve Stresle Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde geriye doğru seçim yöntemi ile çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Analiz sonuçları incelendiğinde, kendine zarar verme davranışının (KZVD) sosyal işlevleri ve kaçınmacı başa çıkma tutumları arasında anlamlı ve pozitif yönde bir korelasyon olduğu ancak KZVD sosyal işlevlerinin bağımsız değişkenler tarafından anlamlı bir şekilde yordanmadığı bulunmuştur. Öte yandan, bağımsız değişkenlerden oluşan modellerin, KZVD otonom işlev puanlarını anlamlı bir şekilde yordadığı, duygu düzenleme güçlüklerinin, otonom işlevler puanlarını tek başına yordayabildiği ve varyansın %8,8’ini açıklayabildiği görülmüştür. Duygu düzenleme güçlükleri ve kaçınmacı başa çıkma tutumlarından oluşan model ise otonom işlevlerdeki varyansın %9,8’ini açıklayabilmiştir. Son olarak, araştırmada kullanılan bağımsız değişkenlerin oluşturduğu modelin KZVD’nin toplam işlev puanlarını anlamlı bir şekilde yordadığı ve varyansın %8,3’ünü açıklayabildiği bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, alanyazın çerçevesinde tartışılmış, araştırmacılara ve uygulayıcılara gelecek çalışmalar ve uygulamalar için önerilerde bulunulmuştur.