Author:
Türkan İbrahimli Türkan İbrahimli,Ağa Rəsulzadə Ağa Rəsulzadə
Abstract
Neft və qazın nəqli zamanı CO2/H2S mühitlərində rast gəlinən bəzi problemlər ədəbiyyatda geniş şəkildə təqdim edilmişdir. Ən çox rast gəlinən problemlərdən biri boru kəmərlərinin eroziya-korroziyasıdır. Bərk hissəciklərin eroziyası prosesini və neft və qaz sənayesində eroziya-korroziya fenomeninin sinergik təsirini başa düşmək üçün müxtəlif üsullardan istifadə edilmişdir. Bununla belə, eroziya-korroziya prosesinin bəzi parametrlərdən təsirləndiyi güman edilir və ədəbiyyatda tam təfərrüatlı deyildir. Bu baxış eroziya-korroziya ilə bağlı aparılan bəzi tədqiqatlara müraciət edir. Neft və qaz kəmərinin eroziyasına cavabdeh olduğu güman edilən bərk hissəciklərin eroziyasının əsas anlayışı korroziya-eroziya prosesinə təsir edən müxtəlif parametrlərə diqqət yetirməklə həll edilir.
Neft məhsullarının daşınması çox vaxt boru kəmərinə mənfi təsir göstərən qum hissəcikləri və su ilə müşayiət olunur. Neft və qaz kəmərinin eroziya-korroziyası neft sənayesində xüsusilə H2S mühitində getdikcə artan problem olmuşdur. Eroziya-korroziya problemlərinə nəzarət, dayanmaların planlaşdırılmamış təbiəti və yüksək texniki xidmət xərcləri səbəbindən bahalı və vaxt aparan ola bilər. Boru kəmərinin və ətraf mühitin bütövlüyü boru kəməri sənayesi və daha geniş neft ictimaiyyəti üçün maraqlıdır. Eroziya-korroziya prosesi zamanı boru kəmərinin səthində oksid pərdəsi şəklində əmələ gələn korroziya məhsulları bərk eroziya prosesinin mexaniki təsirinə məruz qalır. Oksid film hissəciklərinin mexaniki təsirlə çıxarılması məruz qalan ərazini daha çox gərginliyə və deqradasiyaya məruz qoyur.
Neft və qaz sənayesində baş verən ümumi nasazlıq formalarından biri polad materialların CO2/H2S korroziyasından qaynaqlanır. Bu proses mürəkkəbdir və bir çox parametr və şərtlərdən təsirlənir. Eroziya-korroziya prosesinin ümumi anlayışı ondan ibarətdir ki, digərinə təsir edə bilən elektrokimyəvi və mexaniki proseslər var. Eroziya-korroziya prosesini başa düşmək üçün müxtəlif testlər və modellər təklif edilmiş və bəzi hallarda nəticələrdə dəyişiklik aşkar edilmişdir . Bu, sınaq şərtləri, ətraf mühit, sınaqlarda istifadə olunan materiallar və avadanlıqların nəticəsi ola bilər. Bu araşdırmada ədəbiyyatdakı bütün eroziya-korroziya tədqiqatlarının təfərrüatını vermək mümkün olmaya bilər.
Buna baxmayaraq, bu tədqiqat sahəsində görülmüş son işləri vurğulamaq üçün müvafiq araşdırmaların və məlumatların tənqidi təhlili müzakirə olunacaq. Bu işin məqsədi CO2/H2S mühitində eroziya-korroziya ilə bağlı görülmüş müvafiq işləri nəzərdən keçirmək və müzakirə etməkdir. İcmal əvvəlcə əsas eroziya fenomenini, ardınca səth materialının və mexaniki xassələrin korroziyaya səbəb olan deqradasiyasını təqdim edəcək. Nəhayət, eroziya-korroziya prosesinə təsir edən parametrlər də nəzərdən keçirilir.
Açar sözlər: Eroziya-korroziya, zərbə bucağı, təsir sürəti, temperatur, neft və qaz tətbiqi.
Publisher
Education Support and Investment Fund NGO
Reference9 articles.
1. Khanna, A.S. and G.S. Das. Parametric study of CO2/H2S Corrosion of Carbon Steel used for Pipeline Application. ./ in International Symposium of Research Students on Materials Science and Engineering.- Chennai, India, 2004
2. D. Belato Rosado1, et al. Latest Developments in Mechanical Properties and Metallurgical features of High Strenght Line Pipe Steels.- 2013.
3. zyumchenko DV, Mandrik YeV, Melnikov SA, et al. Operation of gas wells in conditions of active water and sand manifestation. Scientific. -Technical Collection book ‘News of Gas Science’ .- Vesti gazovoy nauki.- 2018
4. Dugarov GA, Duchkov AA, Duchkov AD, Drobchik AN. Laboratory validation of effective acoustic velocity models for samples bearing hydrates of different type. //J. Nat. Gas Sci. Eng. -2019
5. Popoola1, L.T., et al., Corrosion problems during oil and gas production and its mitigation. //International Journal of Industrial Chemistry.- 2013.