KARBOHİDROGEN QAZLARININ EMALI ÜÇÜN YENİ TEXNOLOGİYA

Abstract

Məqalə karbohidrogen qazlarının yeni texnologiyanın tətbiqi ilə iqtisadi cəhətdən səmərəli və sənaye əhəmiyyətli emalı proseslərinə həsr olunub. Dünyanın inkisaf prosesində neft və neft məhsullarına olan tələbatın artması, uzun illər istismar müddətindən sonra neft ehtiyatlarının tükənməsi və neft məhsullarının kəskin bahalaşması fonunda tədqiqatçılar və istehsalçılar təbii qaza alternativ karbohidrogen xammalı kimi baxmağa başladılar. Tədqiq olunmuş təbii qaz ehtiyatları qara qızılın ehtiyatlarını xeyli üstələyir. Bundan əlavə, təbii qazı müəyyən ehtiyatla bərpa olunan enerji mənbələrinə və xammala aid etmək olar. Təbii qazın əsas komponentləri - metan və etan - bitki və heyvan mənşəli biokütlənin bakterial fermentasiyası zamanı əmələ gəlir. Bütün bunlara baxmayaraq, təbii qazın avtomobil yanacağına və qiymətli kimya məhsullarına emalı səviyyəsi aşağı səviyyədə qalır, onun mühüm hissəsi məşəllərdə yandırılır ki, bu da qiymətli xammalın əvəzsiz itkisinə səbəb olur və regionlarda mürəkkəb ekoloji problemlər yaradır. Hazırda təbii qazdan əsasən istilik və elektrik enerjisi istehsalı proseslərində istifadə olunur. Karbohidrogen ehtiyatlarının tükənən olduğunu nəzərə alsaq, belə israfçı münasibət yolverilməzdir və yüngül karbohidrogen xammalının emalı üçün dərhal yeni texnologiyaların yaradılması mühüm məsələlərdən biridir. Təbii qazla yanaşı, neftin istismarı zamanı onunla birlikdə çıxan qazların tərkibi də zənginliyi ilə seçilir. Təbii qazın alınmasına sərf olunan vəsait təbii qazın alınmasına qoyulan kapitaldan təxminən 2 dəfə az olmasına baxmayaraq, təbii qazdan alınan məhsulların neftliliyi 2 dəfə yüksəkdir. Bu göstəriciləri nəzərə alaraq qazı sənayenin müxtəlif sahələrində qiymətli xammal kimi qiymətləndirmək mümkündür. Oksitosin tez-tez alovlarda yandırılır. Bununla belə, yeni texnologiyalardan istifadə etməklə təbii qazın keyfiyyətli çalarlarından yararlanmaq mümkündür. Açar sözlər: karbohidrogen ehtiyatları, qaz emalı, metan-etan, plazmokimya texnologiyası.