MÜASİR SƏNAYE PARKLARININ ÖLKƏ ÜÇÜN ƏHƏMİYYƏTİ

Abstract

Sənaye Parklarının yaradılması, ölkədə dayanıqlı inkişafın təmin edilməsində və ölkə iqtisadiyyatının inkişafına zəmin yaradır. SP-nın məqsədi parkların intellektual inkişafını həyata keçirmək üçün qabaqcıl informasiya texnologiyalarından istifadə etməkdir. SP-in idarəetmə platforması alt sistemlər arasında məlumat mübadiləsini həyata keçirə bilən və parklardakı müəssisələrin tələbatına tez cavab verə bilir. SP-ləri qiymətləndirmək üçün istifadə edilən ən çox yayılmış üsul ierarxik analizdir (AHP). Wang Dövlət Şəbəkəsi Müştəri Xidmətləri Mərkəzinin Şimal-Cənub Kampusunu qiymətləndirmək üçün AHP-dən istifadə edilmiş və ekoloji mühit, idarəetmə səviyyələri, enerjidən istifadə və iqtisadi faydalar baxımından çatışmazlıqlar təhlil edilmişdir. Sənaye Parklarının iqtisadi, ekoloji və sosial dayanıqlığının yüksəldilməsinin ölkə üçün nə qədər əhəmiyyətli olması ilə yanaşı, digər hökumətlərə, maraqlı tərəflərə inklüziv və davamlı inkişafda bir sıra tamamlayıcı alətlər və proseslər də mövcuddur. Sənaye parklarında istifadə edilən yeni texnologiyaları - Blockchain, robotlar və ağıllı maşınlar, süni intellekt, 3D çap, kiber təhlükəsizlik və s. kimi sənayeləşmə, ölkələrin iqtisadi inkişaf prioritetləri hesab etmək olar. Azərbaycanın əsas məqsədlərindən biri, ölkədə rəqabət qabiliyyətli Sənaye Parklarını yaratmaqla, ixracı artırmaq və ölkə iqtisadiyyatını daha da yüksəltməkdir. Bu da əsas hədəf olaraq, sənayedə qeyri-neft sektorunun xüsusi çəkisinin yüksəlməsi deməkdir. Sənaye Parklarının inkişafında yüksək təminatlı dövlət dəstəyinin olması, bu perspektivliyin qarantı olaraq dəyərləndirilməlidir. Sənaye Parklarının səmərəliliyinə birbaşa təsir edən amillərdən biri də patent fəallığıdır. Sənaye Parklarının tərkibinə daxil olan şirkətlər daha çox patent iştirakı ilə seçilirlər və bu da iqtisadi effektivliyə müsbət təsir göstərir. Patent fəalığı firmaların yeni növ məhsul istehsalını daha zəmanətli edir. Sənaye Parklarının fəaliyyəti konsaltinq, patent-lisenziya, marketinq, reklam və s. sahələrin fəaliyyəti nəticəsində də iqtisadi səmərəliliyin əldə edilməsinə qarant yaradır. Sənaye Parklarında istehsal sahələrinin sənaye potensialını və elmi-texniki tərəqqinin inkişafını gücləndirmək üçün, layihələndirmə, idarəetmə və planlaşdırma metodlardan istifadə etməklə, perspektivliyin əldə olunmasına stimul yaradır. Ölkəmizin dayanıqlı inkişafının təmin edilməsində Sənaye Parklarının böyük gücə malik olması vacibdir. Azərbaycanda sənayenin inkişafına dair Dövlət Proqramında nəzərdə tutulmuş məsələlərin yerinə yetirilməsi üçün xarici ölkələrin müsbət təcrübəsinin tətbiqi istiqamətində ardıcıl tədbirlər həyata keçirilir. SP-lər beynəlxalq səviyyədə şəhərlərdə, bölgələrdə və bütün ölkələrdə iqtisadi inkişafın kibernetikası olaraq, sənayeləşmənin sürətləndirilməsini, məşğulluğun artırılmasını, adambaşına düşən gəlirin artırılmasını, birbaşa Xarici İnvestisiyaların və yerli özəl investisiyaların cəlb edilməsini, kiçik və orta müəssisələrin gücləndirilməsini, məhsuldarlığın və rəqabət qabiliyyətinin artırılmasını, ixracın stimullaşdırılmasını, bacarıqların və texnologiya transferlərinin təşviqini, şəhərlərin təşkilini, inkişafını və sair tədbirləri dayanıqlı edir. Sumqayıt Sənaye Parkının investisiya qoyuluşunun həcmi zaman keçdikcə ilbəil artırmaqla, işçi qüvvəsinin və gəlirlərin miqdarını daha da yüksəldəcəkdir. Açar sözlər: Sənaye Parkları, yeni texnologiyalar, Blockchain, robotlar və ağıllı maşınlar, süni intellekt, 3D çap, kiber təhlükəsizlik, investisiya qoyuluşu.