Author:
Əlövsət Bağırov, Samir İbrahimov Əlövsət Bağırov, Samir İbrahimov
Abstract
Məqalə qaz turbinli kompressor qurğularının tədqiqinə və bunun əsasında quyuların qazlift üsulu ilə istismarı və qazın nəqli sistemlərində, yeraltı qaz anbarlarında qazturbinli mərkəzdənqaçma kompressor qurğularının tətbiqinin texnoloji, parametrik və spesifik meyarlar və xüsusiyyətlərinin müəyyənləşdirilməsinə həsr olunub. Bu məqsədlə qazturbinli kompressor qurğularının üstün və zəif xüsusiyyətləri təhlil edilmişdir. Neft və qaz sənayesində tez-tez istifadə olunan mərkəzdənqaçma, sərhədinin və təchizat həcminin, istehsal müddətinin, texniki xidmət prosedurları kompressorun tipinin seçiminə təsiri göstərilmişdir. Hal-hazırda Azərbaycanda istismarda olan bir sıra qazturbinli kompressor stansiyası barədə məlumar verilmişdir.
Turbinə qazın verilməsi üsuluna görə izobar, izoterm və impuls turbinləri fərqləndirilir. İzobar qaz turbinləri ucluq aparatının qarşısındakı sabit təyqizlə, impuluslu gaz turbinləri isə vaxtaşırı təkrarlanan dəyişən təyziqlə işləyir (gaz ucluq aparatının çevrəsinin bir hissəsi boyunca verilir).
G.-nin t gücü. bir neçəsinə çata bilər. yüzlərlə MVt. Effektiv səmərəlilik müasir. çoxpilləli turbinlər 0,92-0,94-ə çatır. G. t. qaz turbinli və turboreaktiv mühərriklərdə, porşenli mühərriklərin təzyiq qurğularında, stasionar və mobil elektrik stansiyalarında istifadə olunur. qurğularda, neft və qaz nasos qurğularında və s. G. t. aşağı təmir xərcləri, yaxşı ətraf mühitin qorunması var. xüsusiyyətləri, uzun xidmət müddəti (100 min saatdan çox). Qaz turbinlərinin dezavantajı yüksək səs-küy səviyyəsidir, buna görə də onların quraşdırılması üçün sənaye tipli binalar (konteyner binaları da daxil olmaqla) istifadə olunur ki, bu da avadanlıqların nəmdən qorunmasını təmin edir. Qaz turbin texnologiyasının gələcək inkişafı turbinin qarşısında qazın temperaturunun artırılması imkanından asılıdır ki, bu da istiliyədavamlı materialların və bıçaqların etibarlı soyutma sistemlərinin yaradılması, axın yolunun təkmilləşdirilməsi və s. ilə bağlıdır.
Quyuların qazlift üsulu ilə istismarı və qazın nəqli sistemlərində, yeraltı qaz anbarlarında qazturbinli mərkəzdənqaçma kompressor qurğularının tətbiqi məsələləri texnoloji, parametrik və spesifik meyarlar baxımından tədqiq edilmiş, hər sistemin özünəməxsus xüsusiyyətləri müəyyənləşdirilmişdir, müxtəlif sistemlərdə qazturbinli mərkəzdənqaçma kompressor qurğularının tətbiqi məqsədilə layihədənqabaq araşdırmalar üçün tövsiyyələr işlənmişdir.
Açar sözlər: qaz turbini, kompressor, qazlift sistemi, qazın nəqli, yeraltı qaz anbarı.
Publisher
Education Support and Investment Fund NGO
Reference10 articles.
1. Aliyev V.İ., Ernesaks O.V., Makarov V.V., Aliev E.N. Usoverşenstvovaniya osnovı rasçota realnoy proizvoditelnosti porshnevıx kompressorov v sisteme qazlifta i transporta poputnoqo neftyanoqo qaza. “Kompressornıye texnologii”.- 2019, №2, s. 26-32.
2. Vorontsov M.A., Qrachyov A.S., Qrachyova A.O., Kirkin M.A., Melnikova A.V. Analiz funksionalnoy nadyojnosti rabotı kompressornıx stantsiy pri otklonenii fakticheskix pokazateley ekspluatatsii ot proyektnıx znaçeniy. “Nadyojnost”.- 2022; №1, s.44-51.
3. Vorontsov M.A., Petropavlov V.Y., Qrachyov A.S., Kozlov A.V. Ob analize funkçionalnoy nadyojnosti rabotı dojimnıx kompressornıx stantsiy v sostave texnologiçeskix sistem obustroystva mestorojdeniy prirodnoqo qaza.// “Kompressornıye texnologii”.- 2022, №6, s.7-10.
4. Kataloq qazoturbinnoqo oborudovaniya / qlavnıy redaktor: Qaliquzov V.İ. – 21-oye izd. – Rıbinsk : “Qazoturbinnıye texnologii”, 2020. - 368 s.
5. Klyushin N.M., Fomin A.V. Proyektirovaniye qazoturbinnıx ustanovok.- Arxangelsk: SAFU, 2019.- 136 s.