ASEAN’ın Myanmar açmazı: İdeallerin gerçeklerle yüzleşmesi

Abstract

ASEAN (The Association of Southeast Asian Nations - Güney Doğu Asya Ülkeleri Birliği), sadece Güneydoğu Asya için değil bölge dışı ülkeler için de önem kazanan bir bölgesel örgüt olmayı başarmıştır. Örgüt, 2003 ve 2008 yıllarında benimsediği vizyonlar ile güvenlik, ekonomik ve sosyal alanlarda daha entegre bir birlik oluşturma hedefine yönelmiştir. Özellikle 2008 Sözleşmesi ile yeni ASEAN vizyonunun ortak kimlik etrafında gelişeceği ve bu kimliğin demokrasi, iyi yönetim, hukukun üstünlüğü ve temel hak ve özgürlüklerin korunmasına dayalı bir perspektifi içereceği öngörülmüştür. Ancak üye devletlerde yaşanan iç istikrarsızlıklar, etnik çatışmalar ve darbeler bu vizyonun gerçekleştirilebilmesi önünde ciddi bir engel teşkil etmiştir. 2021 yılında Myanmar’da yaşanan askerî darbe dünyanın dikkatini çekerken ASEAN için de yeni bir test mi tartışmalarını beraberinde getirmektedir. Bu makale ASEAN üyelerinin demokrasi sicillerini incelemekte, bu devletlerin ve ASEAN'ın Myanmar darbesine yönelik kurumsal tutumlarını irdelemekte ve ASEAN'ın yaşanan somut bir krizde 2008 Sözleşmesi’nde belirlenen ilkelerle ne derece uyumlu bir politika takip ettiğini/edemediğini analiz etmektedir.