Affiliation:
1. ŞIRNAK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
2. ŞIRNAK ÜNİVERSİTESİ, SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ, SAĞLIK YÖNETİMİ BÖLÜMÜ
Abstract
Kadının miras hakkı, gerek medeni/pozitif hukukta gerekse de yöremizde toplumsal karşılığı ve geçerliliği devam eden şer’i/dini hukukta kadınlar için açıkça belirtilen bir “hak” olarak tanımlanmasına rağmen gündelik yaşamda uygulamaya geçilmeyen, geçilse dahi keyfi tutum ve yaklaşımlarla hak gaspı ile sonuçlanan bir toplumsal soruna dönüşmüştür. Bu durum Türkiye’nin birçok bölgesinde görünür olup, araştırmanın yürütüldüğü Şırnak’ta da olumsuz sosyal etkileriyle kadının sosyal-ekonomik-kültürel konumunu zayıflatan bir soruna işaret etmektedir. Kadının miras hakkından yoksun bırakılması bir toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve ekonomik şiddet biçimi olarak da karşımıza çıkmaktadır. Literatürde kadının miras hakkı sorunsalı çoğunlukla teoloji eksenli çalışmalarla işlenmiştir. Ancak az sayıdaki sosyolojik çalışmalarda bu olgu toplumların egemen-geleneksel kültürleriyle ilişkilendirilerek, Kültür Sosyolojisi veya Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi perspektifinden ele alınmış olup; bu çalışma da benzer bakış açısıyla yürütülmüştür. Buna göre bu çalışmanın konusu, Şırnak’ta kadının miras hakkına yönelik sosyo-kültürel algılar ve inançlardır. Çalışmanın amacı, kadının miras hakkına yönelik algı ve inançların hangi sosyo-kültürel temellerden kaynaklandığını ve nasıl oluştuklarını sosyolojik bir bakışla açıklayabilmektir. Öte yandan katılımcı kadın ve erkekler nezdinde kadının miras hakkına yönelik algılarındaki benzeşen ve farklılaşan yönlerine dikkat çekmektir. Araştırma, nitel araştırma yöntemi ile yürütülmüş, yüz yüze derinlemesine mülakatlar üzerinden veriler toplanmış ve betimsel ve tematik analiz teknikleri ile veriler yorumlanmıştır. Çalışmanın örneklemi, Şırnak’ın Merkez ilçesinde ikamet eden farklı sosyo-demografik özelliklere sahip 13 kadın ve 8 erkekten oluşan 21 katılımcıdan oluşmaktadır. Çalışmada katılımcıların miras deneyimleri, kadının miras hakkı konusundaki görüşleri, kadına miras verilmemesindeki etkenler ve bu olguya dair çözüm önerileri tartışılmıştır.
Funder
Şırnak Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü
Publisher
Akdeniz Kadin Calismalari ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi
Reference34 articles.
1. Alkış, A. (2019). İslam Miras Hukuku ile Türk Medeni Kanun Miras Sisteminin Varisler Yönüyle Karşılaştırılması, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19(1), 60-79.
2. Arslan, H. (2009). İslam Hukukunda Tereke Taksiminde Gözetilen Maslahatlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
3. Aslan, D. (2022). Günümüz Miras Uygulamaları Üzerine Fıkhi Bir Analiz: Güneydoğu Anadolu Örneği. Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 14(2). 618-631.
4. Ataklı Yavuz, R. (2016). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ekseninde Kadın İstihdamı ve Ekonomik Şiddet. Journal of Life Economics, 3(3), 77-100.
5. Ateş, S. (1997). İslam’ın Kadına Getirdiği Haklar. İslami Araştırmalar Dergisi, 10(4), 304-308.