Affiliation:
1. KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ, BABAESKİ MESLEK YÜKSEKOKULU, BÜRO HİZMETLERİ VE SEKRETERLİK BÖLÜMÜ
Abstract
Kuramsal temelleri Jean-Jacques Rousseau’nun düşüncelerine dayanan meclis hükümeti sisteminin özünde, egemenliğin tekliği ve bölünmezliği ilkesi bulunmaktadır. Egemenlik tek ve bölünmez olduğuna göre, bu sistemde egemenlik, yasama ve yürütme kuvvetlerinin bir arada bulunduğu bir mecliste toplanır. Dolayısıyla, bu meclis, milli iradeyi açıklamaya yetkili tek organdır. Bu sistemde, yürütme işlerinin doğrudan doğruya üye sayısı çok fazla olan meclis tarafından icra edilmesi mümkün olmadığından, yürütme işleri bir heyete devredilir. Bu sistemde, yürütme tamamen yasamaya bağımlıdır; bu yüzden, yürütmenin meclis üzerinde tesir yaratabilecek bir kuvveti bulunmamaktadır. Teoride, yürütme yasamaya bağımlı olsa da, uygulamada bunun tersi görülmektedir. Yürütme, kısa sürede güçlenip, meclis üzerinde fiili üstünlük sağlar. 1921 Anayasası Dönemindeki uygulamayı incelediğimizde, İcra Vekilleri Heyeti’nin liderlik rolünü üstlenerek, Birinci Millet Meclisi üzerinde fiili üstünlük sağlamıştır. Birinci Millet Meclisi ile Fransa Ulusal Konvansiyon Meclisi arasında birtakım benzerlikler bulunmasına rağmen, göze çarpar nitelikte farklar da bulunmaktadır.
Publisher
Kırklareli Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Reference35 articles.
1. Akın R, TBMM Devleti (1920-1923) Birinci Meclis Döneminde Devlet Erkleri ve İdare (İletişim Yayınları 2001).
2. Akyılmaz HC, ‘100. Yılında “1921 Anayasası'nın Ruhu”: 20 Ocak 1921 Tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nun Öngördüğü Hükûmet Sistemi ile Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sisteminin Mukayesesi (Mümkün Mü?)’, (2021) 4 (1) Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 123-146.
3. Akyılmaz HC, ‘1921 Anayasası ile Değişen Egemenlik Anlayışının Yasama ve Yürütme İlişkilerine Etkisi’ iç Murat Alper Parlak (ed), 1921 Teşkîlât-I Esâsîye Kanunu ve Makaleler (Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları 2022).
4. Aygen M ve Atmaca, Y, ‘Kuruluşunun İlk Yıllarında Türkiye Cumhuriyeti’nde Uygulanan Hükümet Sistemleri’, (2019) 2 (2) Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi 386-401.
5. Bouloiseau M, Le comité de salut public (1793 - 1795) (2ème Èdition, Presses Universitaires de France 1968).