EKONOMİK KRİZ DÖNEMLERİNDE İŞLETMELERİN PERFORMANS ETKİNLİK İNCLEMESİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA

Abstract

Türkiye’de 2001 ve 2008 yıllarında yaşanan ekonomik krizler iki farklı dönem olarak çalışmada ele alınmıştır. Her dönem kriz öncesi ve kriz sonrası olmak üzere üç yıllık incelemeye alınan işletmelerin finansal oranlarının yer aldığı kümelerden oluşmaktadır. Böylece krizin işletmeleri nasıl etkilediği karşılaştırılmalı olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada BİST’te 2001 yılında işlem gören ve finansal tablolarına ulaşılan tekstil işletmelerinin finansal verileri kullanılmıştır. 2001 ve 2008 ekonomik kriz yıllarında işletmelerin performansları ve etkinlikleri ölçülmeye çalışılmıştır. Söz konusu yıllarda Çok Kriterli Karar Verme yöntemlerinden SWARA yöntemi ile finans uzmanlarınca seçilen mali oranlarla belirlenen kriterler ağırlıklandırılmış, TOPSIS yöntemi ile işletmelerin performans sıralaması yapılmıştır. Daha sonra temel Veri Zarflama Analizi yöntemlerinden CCR tekniği ile işletmelerin etkinlik sıralaması yapılmıştır. Araştırma sonucunda, seçilmiş tekstil işletmelerinin etkinlik ve performans değerlerinin birbirine paralel olduğu tespit edilmiştir. Ekonomik kriz dönemleri tekstil işletmelerini olumsuz etkilemiş ancak bu işletmelerin finansal açıdan hızlıca toparlandıkları görülmüştür. İşletme etkinliklerini olumsuz etkileyen kriterler belirlenerek bunların düzeltilebilmesi için öneriler bulunulmuştur.