Abstract
Türkiye’de son on yıldır aile yapısında önemli değişikler gerçekleşmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2020 yılı için yayınladığı istatistiklere göre kadınlarda ilk evlenme yaşı 25,1’e, erkeklerde 27’ye çıkmıştır. Toplam doğurganlık hızı (doğurganlık çağında olan kadın başına düşen çocuk sayısı) da yenilenme seviyesinin çok altında kalarak 1,77’ye gerilemiştir. Elinizdeki çalışma ülke genelinde temsil kabiliyeti olan bir örneklem kullanan 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) verilerine dayanarak bu değişimleri kadınların ve eşlerinin eğitim durumu üzerinden anlamaya çalışmaktadır. Çalışmanın bulgularına göre, yüksekokul veya üniversite mezunu kadınlar diğer kadınlardan hem evlenme yaşı hem de doğurganlık davranışları olarak çok önemli farklılıklar göstermektedir. Öte yandan hem kadın hem de kadının yükseköğretim mezunu olduğu evlilik tipinin geri kalan tüm evlilik tiplerinden farklı davranışlar gösterdiği bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrışan kaderler (divergent destinies) yaklaşımına uygun olarak, bu bulgular kadınların aile süreçlerindeki rolü ve tercihleri eğitim durumları tarafından belirlendiğini göstermektedir. Üniversiteye kayıtlı öğrenci sayısının 8 milyonun üzerine çıktığı günümüzde, Türkiye’nin yakın gelecekte aile yapısı ve aile kurma süreçlerinde daha dramatik değişimler gerçekleşeceği beklenebilir. Yakın gelecekte, toplam doğurganlık hızında düşüşün ve ilk evlenme yaşının yükselişinin devam etmesinin yanı sıra, evlenmeyi tercih etmeyen kadın nüfusunun da artışı da beklenmelidir.
Publisher
Afyon Kocatepe Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Reference28 articles.
1. Behrman, J. 2019. Contextual Declines in Educational Hypergamy and Intimate Partner Violence. Social Forces 97(3):1257–82.
2. Buchmann, C., DiPrete, T. A., & McDaniel, A. (2008). Gender inequalities in education. Annual Review Sociology, 34, 319-337.
3. Davis, S. N., & Greenstein, T. N. (2009). Gender ideology: Components, predictors, and consequences. Annual review of Sociology, 35, 87-105.
4. Duben, A., & Behar, C. (1991). Istanbul households: marriage, family and fertility, 1880-1940. Cambridge University Press.
5. DW Haber (2017). Üniversite mezunlarının dörtte biri işsiz. 12 Eylül. https://www.dw.com/tr/üniversite-mezunlarının-dörtte-biri-işsiz/a-40476732. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021.