Çevrim İçi Sosyal Kimliğin Göstergeleri: İstanbul Sözleşmesi Tartışmaları Üzerine Bir İçerik Analizi

Abstract

Birey ve grupların karakterini, yapısını, tanımını ortaya koyan sosyal kimlik; yalnızca gruplar arası ilişki ve dinamikleri değil, benzetme, önyargı, içselleştirme, grup içi koruma refleksi, grup kuralları, grubun kimliği, ayrımcılık, karşıtlık ve grup içi dogmalar gibi olguları da incelemektedir. Sosyal kimlik üzerine inşa edilmiş Sosyal Kimlik Teorisi, sosyal kategorizasyon, kendini sınıflandırma, önyargılar ve grupla özdeşleşme unsurları ile sosyal kimliğin göstergelerini saptamaya yardımcı olmaktadır. Yaşamın her alanında görülen sosyal kimlik, özellikle son yıllarda geniş kitlelere ulaşan çevrim içi ortamlarda da yer almaktadır. Amacı çevrim içi sosyal kimliğin göstergelerini belirlemek olan çalışmada İstanbul Sözleşmesi tartışmalarının yapıldığı 1 Nisan-31 Aralık 2020 tarihleri arasında #istanbulsozlesmesi, #istanbulsozlesmesiyasatir ve #istanbulsozlesmesiihanettir etiketleriyle atılan tweetler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda 250 tweetin 137’i geleneksel göstergeler, cinsellik üzerine göstergeler ve rasyonel göstergeler temaları çerçevesinde kategorize edilmiş, 113 tweet ise herhangi bir kategori altında toplanamamıştır. İçerik analizi sonucunda bireylerin daha çok içerisinde bulunulan grubun dinamiklerini korumaya, var olan geleneksel yapının korunmasına yönelik tweet attıkları saptanmıştır. Başka grup dinamiklerinin benimsenmesi durumunda mevcut grubun geleceğinin tehlikeye düşeceği, diğer grupların kültürünün gruba uymadığı iddia edilmiştir. Mantığa bürünme mekanizmalarına da rastlanılmıştır. Bu bulgular ışığında sosyal kimliğin göstergeleri olarak sosyal kategorizasyon, kendini sınıflandırma, önyargılar ve grupla özdeşleşme saptanmış, kurulan her iki hipotez de doğrulanmıştır.