“Boş ve Serbest Zaman” Kavramlarına Yönelik Çalışmaların Bibliyometrik Analizi

Abstract

Bu araştırmada İngilizce karşılıkları sırasıyla “leisure time” ve “free time” olan boş zaman ve serbest zaman konuları ile ilgili yayımlanan çalışmalar (makale, bildiri, not, kitap bölümü vb.) bibliyometrik analiz yöntemine göre incelenmiştir. Bu doğrultuda, uluslararası alanyazında boş zaman ile ilgili, 1929-2022 yılları arasında yayımlanmış 2.649 çalışma; serbest zaman ile ilgili ise 1955-2022 yılları arasında yayımlanmış 565 çalışma incelemeye dahil edilmiştir. Bibliyometrik analizde kullanılan veriler, 17 Aralık 2021 tarihinde Scopus veri tabanında “başlık” alanına “leisure time” ve “free time” yazılarak gerçekleştirilen tarama sonucunda ulaşılan çalışmalardan elde edilmiştir. Scopus veri tabanından elde edilen uluslararası alanayzında boş zaman ve serbest zaman konularında yapılan çalışmaların bibliyometrik analizleri, “yayın yılı, yazarlar, konu alanları, kurumlar, ülkeler, yayın türü, kaynaklar ve anahtar kelimeler” parametrelerine göre değerlendirilmiştir. Scopus veri tabanı üzerinden ulaşılan ilgili veriler VOSviewer bibliyografik analiz programına aktarılarak “ortak yazarlılık” (Co-Authorship) ve “birlikte bulunma” (Co-occurrence) analizleri yapılmıştır. Analizlerde, VOSviewer programında bağlantı gücü yüksek kavramlar üzerine görselleştirme yapılmıştır. Buna göre “en fazla iş birliği yapan yazarlar, kurumlar, ülkeler ve en fazla kullanılan anahtar kelimeler” VOSviewer aracılığıyla oluşturulan ilişki haritaları şeklinde görselleştirilerek sunulmuştur. Gerçekleştirilen bibliyografik analiz sonucunda elde edilen bulgulardan, boş zaman ve serbest zaman konularına ilişkin uluslararası literatürdeki çalışmaların gelişimi değerlendirilerek, gelecekte yapılacak çalışmalara ışık tutulmaya çalışılmıştır.