Kuril Adaları Sorunu Çerçevesinde İkincil Aktörlerin Bölgedeki Geleceği

Abstract

Uluslararası sistemin tarihsel süreç içerisinde geçirdiği dönüşüm, yeni jeopolitik çekim merkezlerinin ortaya çıkmasına neden olurken, aynı zamanda çeşitli aktörlerin farklı amaçlarla ve farklı coğrafyalarda faaliyetlerde bulunma niyetlerine yol açmıştır. Günümüzde Asya-Pasifik bölgesi de bu cazibe merkezlerinden biri olarak kabul görmüş ve uluslararası konjonktürde hayati bir yer edinmiştir. Bu coğrafyada yer alan Kuril Adaları sorunu da çalışmanın bir parçası olarak ele alınan bölgesel dinamikler açısından önemli bir faktör olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışma; Kuril Adaları sorununun çözülmesi halinde kurulacak olası bir Rus-Japon yakınlaşmasının, bölgesel güvenlik üzerindeki etkilerinin incelenmesini amaçlamaktadır. Ayrıca bu yakınlaşmanın bölgesel güvenlik açısından önemli sonuçları olacağı düşünülmüş ve ikincil aktörlerin bölgedeki varlıklarını etkileyeceği tespit edilmiştir. Söz konusu sorunun gidişatını etkileyen ikincil aktörler, ABD ile Çin olarak belirlenmiş ve sorun özelinde kurulan çok boyutlu ilişkiler ele alınmıştır. Buna göre ABD, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Japonya'nın önemli bir müttefiki haline gelmiş ve imzaladıkları işbirliği anlaşması sonucunda iki ülkenin ilişkileri gelişmiştir. Çin, kendisi için stratejik öneme sahip bölgedeki etkinliğini artırırken, özellikle Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle birlikte Rusya, bölgeye öncelik vermemiş, daha ziyade Batı ile bütünleşmeyi amaçlamıştır. Bu anlamda çalışmada ilişkilerin karmaşık yapısı nedeniyle devletlerin, birbirlerini algılamaları arasında oluşan farklılıkların aynı zamanda devletler tarafından, tehdit unsuru olarak da görülebileceği noktasından hareket edilerek bir analiz çerçevesi oluşturulmuştur.