Geçiş Ülkelerinde Küreselleşme ve Yoksulluk İlişkisi: Panel Veri Analizi

Abstract

Küreselleşme ülkeleri farklı şekilde etkilemektedir. Küreselleşme ilkesiyle dünyada mesafeler daralmakta, bireylerin alışılagelmiş tüketim alışkanlıkları, yaşam tarzları, kültürel değerleri ve geleceğe dair beklentileri değişime uğramaktadır. Küreselleşmenin hemen her şeyi etkilemesi gibi dünyadaki “yoksulluk” üzerinde de önemli etkileri olmaktadır. Bu çalışmada Geçiş ülkeleri için küreselleşme ve yoksulluk ilişkilerinin 2004-2018 dönemi için panel veri analizi yöntemiyle incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu bağlamda, seçilmiş ülke grubu, analiz yöntemi ve seçilmiş değişkenler bakımından literatürdeki diğer çalışmalardan farklılık göstererek Geçiş ülkeleri için küreselleşme ve yoksulluk ilişkisinin araştırılarak literatüre katkı sağlanması hedeflenmiştir. Çalışmada ele alınan seçilmiş Geçiş ülkeleri; Ermenistan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, Kazakistan, Kırgızistan, Letonya, Rusya ve Slovenya olarak ele alınmıştır. Ekonomik, sosyal ve politik küreselleşmenin yoksulluk üzerindeki etkilerinin incelendiği bu çalışmada panel veri analizi tekniği kullanılmıştır. Ardından çoklu doğrusallık sorununun bulunup bulunmadığı, yatay kesit bağımlılığı, birim kök sınaması, Havuzlanmış En Küçük Kareler (HEKK), Sabit Etkiler (SE) ve Tesadüfî Etkiler(TE) yöntemleri kullanılmıştır. Daha sonra uygun model seçimi ve temel varsayımların tespiti gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonucunda, Geçiş ülkeleri İçin Driscoll- Kraay dirençli sabit etkiler tahmin sonuçlarına göre; sosyal küreselleşme ve politik küreselleşme ile yoksulluk arasında pozitif istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Ekonomik küreselleşme ile yoksulluk arasında ise herhangi bir ilişki bulunamamıştır.