School Directorate from Past to Present: Metaphoric Perceptions of School Principals

Abstract

Bu araştırmanın amacı, geçmişten günümüze okul müdürlerinin “okul müdürlüğü” kavramına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kapsamında fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 56 okul müdüründen oluşmaktadır. Araştırmanın verileri açık uçlu sorulardan oluşan yapılandırılmış bir form aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen metaforlar betimsel ve içerik analizi yardımıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, okul müdürleri geçmişteki okul müdürlüğü kavramı ile ilgili olarak toplam 53 adet geçerli metafor üretmiş ve bu metaforlar 10 farklı kavramsal kategori altında toplanmıştır. Bu kavramsal kategoriler, “saygın, rahat, otoriter, güvenli, değerli, lider, ulaşılmaz, dokunulmaz, resmî ve zor” olarak belirlenmiştir. Okul müdürleri, günümüzdeki algılamalarına bağlı olarak “okul müdürlüğü” kavramı ile ilgili 11 farklı kavramsal kategori altında toplam 55 adet geçerli metafor üretmişlerdir. Bu kavramsal kategoriler, “hizmetkâr, siyasî, değersiz, güvensiz, sorumluluk, yetkisiz, belirsizlik, rehber, baskı, ateşten bir gömlek, kariyer” olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, okul müdürlerinin geçmişten günümüze "okul müdürlüğüne" ilişkin metaforik algıları bir bütün olarak ele alındığında, geçmişteki metaforik algılamalar daha olumlu iken, günümüzdeki metaforik algılamaların daha olumsuz olduğu görülmektedir. Okul müdürlerinin değişen görev, rol, sorumluluk ve beklentileri ile sürekli yasal düzenleme değişiklikleri, katılımcıların metaforik algılarını etkilemiş olabilir. Okul müdürlüğü için yasal düzenlemeler yapılması, meslekî standartlar ve yeterlikler geliştirilmesi faydalı olabilir. Böylece, "okul müdürlüğü" bakış açısı değişebilir.