A Model Proposal for Stigma In Type 1 Diabetes: Roy Adaptation Model-Reference-Cited by-同舟云学术

A Model Proposal for Stigma In Type 1 Diabetes: Roy Adaptation Model

Published:2023-04-27 Issue:1 Volume:39 Page:125-133
ISSN:2147-3463
Container-title:Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi
language:
Short-container-title:

Author:

MUTLU SATIL Ece¹^ORCID,DÜLGERLER Şeyda²^ORCID

Affiliation:

1. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ, SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ, HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ

2. EGE ÜNİVERSİTESİ, HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ, HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ

Abstract

Tip 1 Diyabet, bireyleri hem fizyolojik hem de psikososyal boyutta etkileyen kronik bir hastalıktır. Son yıllarda Tip 1 Diyabet ile ilgili dikkat çeken psikososyal sorunlardan bir tanesi de damgalamadır. Tip Damgalamanın nedenleri ve sonuçlarının, damgalamaya adaptasyonu etkileyen bir uyaran oldukları düşünülmektedir. Bu uyaranlar karşısında bireyler baş etme mekanizmalarını kullanmaktadır. Tip 1 Diyabette damgalama bireylerin metabolik kontrolün kötüleşmesine, benlik kavramında rahatsızlığa, okul, iş ve aile yaşamındaki değişikliklere ve sosyal ilişkilerde bozulmaya neden olmaktadır. Uyaranlar ile baş etmeye çalışırken ortaya çıkan davranışlar bireyin fizyolojik, benlik kavramı, rol fonksiyonu ve karşılıklı bağlılık alanlarında görülmektedir. Bu davranışlar bireyin damgalamaya adaptasyon sürecine göre değişiklik göstermektedir. Etkili ve adaptif davranışlar damgalamaya uyumu sağlar. Tip diyabette damgalama ve roy adaptasyon modelinin alanlarındaki benzerlik olduğu görülmektedir. Bu noktada, hemşirelerin, bireylerin deneyimledikleri damgalamaya adaptasyon sürecinde Roy Adaptasyon Modelini doğrultusunda hemşirelik bakımı gerçekleştirebilecekleri düşünülmüştür. Bu özden hareketle, Tip 1 Diyabette damgalama Roy Adaptasyon Modeli doğrultusunda ele alınmıştır.

Publisher

Ege Universitesi

Reference50 articles.

1. Abdoli, S., Abazari, P., & Mardanian, L. (2013). Exploring diabetes type 1-related stigma. Iran J Nurs Midwifery Res, 18(1), 65–70.

2. Altundağ, S. (2018). Tip 1 diyabetli çocukların hastalığa uyumunda eğitimin ve sosyal desteğin etkisi. Pamukkale Tıp Dergisi, 11(2), 137–144. https://doi.org/10.5505/ptd.2017.90958

3. American Diabetes Association. (2013). Standards of medical care in diabetes - 2013. Diabetes Care, 36(SUPPL.1), S11–S66. https://doi.org/10.2337/dc13-S011

4. Artuvan, Z., Hem, U., & Yurtsever, S. (2020). Tip 1 Diyabetli Adölesanların Benlik Saygısının Diyete Uyumla İlişkisi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2020, 5(1), 1–5.

5. Bal Yılmaz, H., Taş, F., Yavuz, B., & Erol, H. (2011). Tip 1 Diyabetli Adolesanlarm Sosyal Destek Düzeylerinin Belirlenmesi. Dirim Tıp Gazetesi, 86(1), 13–19.