İbn-i Sina’nın Egzersize Bakışı: El- Kânûn Fi’t-Tıbb Eserinin İçerik Analizi

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı, El-Kânûn Fi’t-Tıbb adlı eserinde yazdığı bilgiler ışığında İbn-i Sina’nın egzersize bakışını incelemek, ‘egzersiz’ konusundaki yaklaşımlarını günümüz literatürü ile tartışmaktır.Yöntem: Çalışma, nitel bir araştırmadır. Türkçe çevirisini Prof. Dr. Esin Kâhya’nın yaptığı toplam 6 kitaptan oluşan 5 ciltlik El-Kânûn Fi’t-Tıbb adlı eserden içerik analizi için yararlanılmıştır. Eserin Türkçe tercümesinde ‘egzersiz’ konusunu içeren bölümler içerik analizine tabi tutulmuştur. İbn-i Sina’nın ilgili bölümlerdeki yorumları derinlemesine analiz edilerek yorumlanmıştır.Bulgular: Beş ciltlik eserin 1. ve 4. kitaplarında ‘egzersiz’ temalarının işlendiği görülmüştür. İbn-i Sina’nın El-Kânûn Fi’t-Tıbb adlı eserinde ‘egzersiz’ temasına göre; ‘sağlığın korunması ve egzersiz, egzersizin nabız üzerine fizyolojik etkileri, egzersiz zamanlaması ile ilişkili faktörler, egzersiz ile ilişkili sorunlar, hastalık etiyolojisinde egzersiz fazlalığı/azlığı ve tedavide egzersiz’ ana başlıkları altında kategorize edilebilecek altı ana başlık belirlenmiştir.Sonuç: El-Kânûn Fi’t-Tıbb adlı eserde ‘egzersiz’ konusunda yapılan yorumların ve önerilerin birçoğunun modern teknolojik imkanlardan yoksun olarak yapılmış olmasına rağmen kanıta dayalı çağdaş tıp verilerini içeren güncel literatürde karşılıklarının bulunması İbn-i Sina’nın çağları aşan bir hekim olduğunun kanıtı olarak değerlendirilebilir.