The Effect of Different Air Quality on Pinus nigra Stomata Number

Abstract

Günümüzde endüstriyel gelişmeler, trafik faaliyetleri, yanlış tarım uygulamaları, fosil yakıtların tüketimi gibi farklı birçok sebeple atmosferin hava kalitesi değişmektedir. Stoma sayısındaki farklılıklar bu durumun bitkiler üzerindeki etkisini gösterip biyomonitör olarak kullanılabilir. Bu çalışmada Eskişehir ’de farklı hava kirliliği yoğunluklarına sahip olan dört ayrı lokalitedeki (çimento fabrikası, şehir merkezi, şehir içinde yer alan şeker fabrikası, kent ormanı) Pinus nigra bitkisinin stoma sayılarını karşılaştırmak amaçlanmıştır. Stoma yoğunluklarını belirlemek için dörtfarklı lokaliteden 2015, 2016, 2017 boğumlarına ait Pinus nigra yaprakları toplanmıştır. Her lokalite için 5’er yaprak incelenmek üzere üst taraflarına şeffaf bant yapıştırılıp kalıp çıkarılmıştır. Bant 8 eşit parçalara bölünerek lamel üzerinde 10×40 büyütmeli ışık mikroskobunda incelenerek stoma sayımı yapılmış ve ortalamaları SPSS programında analiz edilmiştir. Bulgulara göre aynı bitki üzerinden alınan üç yıla ait yapraklardaki stoma sayısı karşılaştırıldığında anlamlı bir fark görülmemiştir. Fakat lokaliteler arasında stoma sayısı bakımından belirgin farklılıklar tespit edilmiştir. Buna göre ortalama olarak stoma sayısının en fazla kent ormanında, en az ise çimento fabrikasında alınan örneklerde olduğu gözlenmiştir. Şeker fabrikasından alınan örneklerde stoma sayısı şehir merkezinden alınan örneklerden daha az olduğu tespit edilmiştir. Bu durum ise yoğun trafiğin yarattığı hava kirliliğinin yanı sıra şeker fabrikası bacalarından çıkan hava kirleticileri de stoma sayısını olumsuz etkilediği şeklinde yorumlanmıştır.