Arşivcilik Alanında Uygulayıcıların Makalelerdeki Yazarlık Katkıları ve Araştırma İş Birlikleri Üzerine Bir Analiz

Abstract

Bu çalışma; arşivcilik alanındaki uygulayıcıların araştırma süreçlerine katılımlarını ve araştırmacılar başta olmak üzere farklı profildeki yazarlar ile kurdukları bilimsel iş birliklerinin düzeyini ortaya çıkartmayı amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında, arşivcilik alanına yönelik yayımlanan beş ulusal dergideki (Arşiv Dünyası, Bilgi ve Belge Araştırmaları, Bilgi Yönetimi, Hazine-i Evrak Arşiv ve Tarih Araştırmaları ve Library, Archive and Museum Research) toplam 219 makale yazar özellikleri açısından incelenmiştir. Yazarlar, belli kategorilere (araştırmacılar, uygulayıcılar, öğrenciler ve diğer yazarlar) göre ayrılarak analiz edilmiştir. Uygulayıcı yazarlar arşivci ve kütüphaneci olarak ayrılmışlardır. Yapılan kategori oluşturma ve kodlama çalışmaları, erişime açık olan araştırmanın verileri üzerinde görülebilir. Bu çalışmanın bulguları, ulusal alanyazında daha önce sunulan Türk Kütüphaneciliği ve Bilgi Dünyası dergilerine ilişkin bulgular ile birlikte değerlendirilmiş ve karşılaştırılmıştır. Buna göre; incelenen beş derginin, Türk Kütüphaneciliği ve Bilgi Dünyası dergilerine kıyasla, daha fazla uygulayıcılara hitap ettiği görülmüştür. İncelenen beş dergide en az bir uygulayıcının katkısı ile yazılmış makale oranı %22,37’dir. İlgili dergilerde arşivcilerin yazarlık katkısı ile oluşturulmuş makale oranı ise %10,95’dir (N=219). Bu dergilerden; Arşiv Dünyası, Bilgi Yönetimi ve Hazine-i Evrak Arşiv ve Tarih Araştırmaları dergileri, diğer dergilere göre, arşivci makaleleri yayımlama oranı açısından ön plana çıkmaktadır. Makalelerin sadece %0,91’inde araştırmacılarla iş birliği kuran arşivcilerin, bu alanın önemli araştırmacılarından olan tarih alanı araştırmacıları ile hiçbir yayında iş birliği kurmadığı tespit edilmiştir. Türk Kütüphaneciliği ve Bilgi Dünyası dergileri ile çalışmamız kapsamında incelenen dergiler bir arada ele alındığında, toplam yedi dergide 30 arşivci makalesinin yer aldığı tespit edilmiştir. Bu rakam, yedi dergide incelenmiş makalelerin sadece %4,15’idir (N=722). Bu bulgulara bağlı olarak; arşivcilerin makalelere yazarlık katkısının ve araştırma iş birliklerinin sınırlı bir düzeyde kaldığı kanaati oluşmuştur. Arşivcilik alanındaki uygulayıcıların araştırma süreçlerine katkısının artırılması için dergilere, üniversitelerdeki akademik bölümlere ve arşiv uygulayıcılarının çalıştıkları kurumlara çeşitli sorumluluklar ve görevler düştüğü değerlendirilmektedir. Konuya ilişkin çalışmaların çeşitlenerek artması, arşivcilerin araştırma yapmaları ve yayımlamaları konusunda bir farkındalık oluşturabilir. Bu farkındalık, arşivcilik alanında araştırma-uygulama ilişkisinin etkili bir biçimde kurulması açısından önemlidir.