Müzik Bağlamında Şiddet Sorunu ve Toplumsal Alana Yansımaları

Abstract

Müziğin insanın hayatına her an ve doğrudan etki edebilme gücü göz önünde bulundurulduğunda müzikte şiddet unsurlarının fark edilmesi ve anlaşılması önem kazanır. Yapılan kimi çalışmalarda müziğin farklı bağlamlarda şiddetle ilişkili sorunlara neden olabileceği ortaya koyulmaktadır. Bu bağlamda karşımıza çıkan temel sorunlardan birisi müzik yoluyla şiddetin estetize edilmesi ve meşrulaştırılmasıdır. Şarkı sözleri, görseller müzik aracılığıyla doğrudan bir şiddet üretebileceği gibi müziğin icrası, mekânlar, enstrümanlar, toplumsal ilişkiler vs. açısından dolaylı şekillerde şiddetin simgesel olarak üretilmesi de mümkündür. Bu çalışmada müzik üretimi ve dinleyicinin müzikle karşılaşma durumlarında birçok farklı yolla müzik bağlamında ortaya çıkan şiddet sorunlarına değinilmektedir. Müzik ve şiddet arasındaki ilişkinin ele alındığı bu çalışmada nitel yöntem tekniklerinden literatür/belge taraması kullanılmıştır. Müzik ve şiddet içerikli makaleler, doktora tezleri, kitaplar ve internet kaynakları bu kapsamda taranmıştır. Bu çalışma kapsamında ulaşılan sonuçlar şu şekildedir: Müzik ve şiddet ilişkisi çoğu zaman daha belirsizce tanımlanan bir problem alanı üretmektedir. Bireyin müzik pratikleri müziğin kitleselleşmesi ve kültür endüstrisine dönüşmesiyle birlikte özellikle kültürel tahakküm, metalaşma, simgesel şiddet açısından toplumsal ilişkilere yansıyan problemli boyutları beraberinde getirmektedir. Böylece müziğin toplumu kontrol etme, dönüştürme, baskı altına alma vs. açılardan ortaya çıkan fonksiyonları onu şiddetin bir unsuruna dönüştürmektedir. Müziğin şiddet unsurlarını kullanması ve diğer yandan müzik pratiklerinin simgesel bir şiddet alanına dönüşmesi toplumsal alana yansıyan ve toplumsal olanı şekillendiren düşünce ve pratikler üretmektedir. Bu nedenle müzik bağlamında doğrudan veya simgesel şiddetin fark edilmesi ve bunun topluma yansıyan yönlerinin ele alınması önemlidir. Müziğin tercih edilme süreçleri, pazarlama stratejileri, hangi müziğin beğenildiği, bu esnada gelişen iktidar ağları müziğin onu tecrübe edenler açısından rolünü belirleyen kritik bir noktada durmaktadır. Bu bağlamda çalışma müzik ve şiddet ilişkisinin doğrudan ve dolaylı olmak üzere farklı görünümlerinin toplumsal alandaki yansımalarını analiz ederek müziğin şiddete dönüştüğü ve aynı zamanda şiddete karşı bir konum ve bilinç üretebileceği imkanları dikkate taşımaktadır.