Portföy ve Doğrudan Yabancı Yatırım Girişlerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Karşılaştırmalı Etkisi: E-7 Ülkeleri Örneği

Abstract

Küreselleşmeyle beraber gelişmekte olan ekonomiler dış kaynağın doğrudan yabancı yatırım ve portföy yatırımları şeklinde gelmesi için teşvik edici politikalar uygulamışlardır. Doğrudan yabancı yatırım girişleri, sermaye stoku, istihdam, teknoloji ve bilgi transferi gibi etkilerle ekonomik büyümeyi arttırabilmektedir. Portföy şeklinde yabancı yatırımlar ise, yatırımlar için finansman olanağı sağlaması ve finansal gelişmeyi etkileyerek ekonomik büyümeyi arttırabilmektedir. Ampirik literatürde, çalışmaların önemli bir kısmında portföy ve DYY girişlerinin ekonomik büyüme üzerinde pozitif bir etkisi olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Ancak literatürde portföy ve DYY girişlerindeki artışların ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin olmadığı ya da negatif etkisi olduğu şeklinde sonuçlar da mevcuttur. 2008 küresel krizinin ardından başlayan doğrudan yabancı yatırım, portföy ve ekonomik büyümedeki istikrarsızlıklar, günümüzde devam etmektedir. Bu durumdan hareketle doğrudan yabancı yatırım ve portföy girişlerinin ekonomik büyüme üzerindeki uzun dönemli etkisinin tespit edilmesi oldukça önemli bir hale gelmiştir. Bu çalışmada, E-7 ülkeleri açısından 1997-2019 yılları arasında doğrudan yabancı yatırım ve portföy girişlerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi dinamik panel veri yöntemiyle tahmin edilmiştir. Analizler sonucu elde edilen bulgular, E-7 ülke grubunda portföy girişlerinin ekonomik büyümeyi etkilemediğini, doğrudan yatırım girişlerinin ise ekonomik büyüme üzerinde pozitif etkili olduğunu göstermektedir. Elde edilen bulgular, E-7 ülke grubunun ekonomik büyümesini yükseltebilmesi için doğrudan yabancı yatırımın portföy yatırımlarına kıyasla önemli bir rolü olduğunu göstermektedir.