The Twilight of Humanitarian Intervention? International Legal Conditions for the Possibility of Undertaking a Humanitarian Intervention in Ukraine in the Context of the Concept of Responsibility to Protect

Abstract

The aggression of the Russian Federation against Ukraine is not only a global threat to the broadly understood regional and global security, but also raises legitimate questions regarding the consequences in the sphere of international criminal law and human rights. The reaction of international organisations, including primarily the UN, but also those of a regional scale, such as theCouncil of Europe and the European Union, clearly aims at condemning Russia’s illegal aggression and the application of sanctions, mainly economic, as well as military support, but there is a legitimate question about the legal possibility of carrying out a humanitarian intervention in the territories of Ukraine occupied by the armed forces of the Russian Federation in order to preventfurther flagrant violations of humanitarian law and human rights, primarily mass war crimes. The aim of this paper is to critically review international and applicable legal documents which discuss a possibility of undertaking humanitarian interventions in Ukraine. This methodological approach was based mainly on the analysis of the achievements of the doctrine, but also on thecurrent jurisprudence of international courts, teleological interpretation of international treaties and customary law regarding humanitarian law and the institution of humanitarian intervention in the context of its legitimacy, legality and legitimacy.StreszczenieAgresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę stanowi nie tylko globalne zagrożenie szeroko rozumianego bezpieczeństwa regionalnego i światowego, ale także implikuje zasadne pytania dotyczące skutków w sferze prawa międzynarodowego karnego i praw człowieka. Reakcja organizacji międzynarodowych, w tym przede wszystkim ONZ, ale także tych o zasięgu regionalnym, jak Rada Europy i Unia Europejska, jednoznacznie zmierza ku potępieniu nielegalnej agresji Rosji i zastosowania sankcji, głównie ekonomicznych, jak również wsparcia militarnego. Pojawia się jednak zasadne pytanie o prawną możliwość przeprowadzenia na terytoriach Ukrainy okupowanych przez siły zbrojne Federacji Rosyjskiej, interwencji humanitarnej w celu przeciwdziałania alszym rażącym naruszeniom prawa humanitarnego i praw człowieka, przede wszystkim masowym zbrodniom wojennym. Celem artykułu jest przede wszystkim prawno-międzynarodowa analiza możliwości podjęcia interwencji humanitarnej w Ukrainie w świetle obowiązujących standardów prawnych. Metodologia oparta została głównie na analizie dorobku doktryny, ale także na aktualnym orzecznictwie sądów międzynarodowych, wykładni celowościowej traktatów międzynarodowych oraz prawie zwyczajowym dotyczącym prawa humanitarnego i instytucji interwencji humanitarnej w kontekście jej zasadności, legalności i legitymizacji.ResumenLa agresión de la Federación Rusa contra Ucrania no sólo supone una amenaza global para la seguridad regional y mundial, sino que también plantea cuestiones legítimas sobre las consecuencias en el ámbito del derecho penal internacional y los derechos humanos. La reacción de las organizaciones internacionales, incluidas en primer lugar las Naciones Unidas, pero también las de alcance regional, como el Consejo de Europa y la Unión Europea, está claramente dirigida a condenar la agresión ilegal de Rusia y aplicar sanciones, principalmente económicas, así como apoyo militar, pero la cuestión de la posibilidad legal de una intervención humanitaria en los territorios de Ucrania ocupados por las fuerzas armadas de la Federación de Rusia con el fin de prevenir nuevas violaciones graves del derecho humanitario y los derechos humanos, sobre todo crímenes de guerra masivos, es legítima. El objetivo de este artículo es realizar un examen crítico de los vigentes documentos jurídicos internacionales que analizan la posibilidad de una intervención humanitaria en Ucrania. El enfoque metodológico se ha basado principalmente en el análisis del cuerpo doctrinal, pero también en la jurisprudencia actual de los tribunales internacionales, la interpretación teleológica de los tratados internacionales y del derecho consuetudinario en materia de derecho humanitario, y la institución de la intervención humanitaria en el contexto de su validez, legalidad y legitimidadZusammenfassungDie Aggression der Russischen Föderation gegen die Ukraine stellt nicht nur eine globale Bedrohung für die allgemeine regionale und globale Sicherheit dar, sondern wirft auch begründete Fragen nach den Folgen im Bereich des internationalen Strafrechts und der Menschenrechte auf. Die Reaktion internationaler Organisationen, darunter in erster Linie der Vereinten Nationen, aber auch regional abgegrenzter Organisationen wie der Europarat und die Europäische Union, zielt eindeutig auf die Verurteilung der rechtswidrigen Aggression Russlands und die Verhängung von Sanktionen, hauptsächlich Wirtschaftssanktionen, sowie auf militärische Unterstützung hin. Jedoch ist die Frage nach der rechtlichen Möglichkeit einer humanitären Intervention in den von den Streitkräften der Russischen Föderation besetzten Gebieten der Ukraine zur Verhinderung weiterer grober Verletzungen des humanitären Völkerrechts und der Menschenrechte, insbesondere von Massenkriegsverbrechen, gerechtfertigt. Das Ziel dieses Artikels ist der kritische Überblick über internationale und geltende Rechtsdokumente, in denen die Möglichkeit einer humanitären Intervention in der Ukraine veranschaulicht wird. Der methodische Ansatz stützt sich vor allem auf eine Analyse der Rechtslehre, sowie auf die aktuelle Rechtsprechung internationaler Gerichte, eine teleologische Auslegung internationaler Verträge und des Gewohnheitsrechts zum humanitären Recht, und ebenso auf die Institution der humanitären Intervention im Kontext ihrer Rechtmäβigkeit, Legalität und Rechtskraft.РезюмеАгрессия Российской Федерации против Украины является не только глобальной угрозой для широко понимаемой региональной и всемирной безопасности, но и ставит закономерные вопросы о последствиях в сфере международного уголовного права и прав человека. Реакция международных организаций, включая в первую очередь ООН, а также региональные организации, такие как Совет Европы и Европейский Союз, явно направлена на осуждение незаконной агрессии России и применение санкций, в основном экономических, а также военной поддержки. Однако вполне правомерен вопрос о юридической возможности гуманитарной интервенции на оккупированные вооружен- ными силами Российской Федерации территории Украины с целью предотвращения дальнейших серьезных нарушений гуманитарного права и прав человека, прежде всего массовых военных преступлений. Целью данной статьи является критический обзор международных и действующих правовых документов, в которых рассматривается возможность гуманитарной интервенции в Украину. Методологический подход основывается главным образом на изучении совокупности имеющихся доктрин, а также действующей судебной практики международных судов, телеологиче- ского толкования международных договоров и обычного гуманитарного права, а также института гуманитарной интервенции в контексте его обоснованности, легитимности и правомочия.