Czy potrzebna nam sprawiedliwość podatkowa? Krytyczna analiza pojęcia sprawiedliwości podatkowej na przykładzie odmowy prawa do odliczenia podatku naliczonego w VAT

Abstract

Któż może odrzucić ideę sprawiedliwości? Pierwsze pytanie brzmi jednak: na czym ona polega? Sprawiedliwości podatkowej nadaje się różne znaczenia – głównie co do rozdziału ciężaru podatkowego między podmioty podatkowe oraz co do związania organów podatkowych treścią podatkowego stanu faktycznego. Przedmiotem analizy jest wykonalność tych postulatów na przykładzie przesłanek zakwestionowania prawa do odliczenia podatku naliczonego w VAT1. Choć wypływają one z postulatów sprawiedliwości podatkowej, to w praktyce stanowią dla podmiotów podatkowych „dowód diabelski” i nakładają na nie nieproporcjonalne obowiązki. Z tej perspektywy być może lepiej porzucić to, co słuszne, na rzecz tego, co możliwe, a w konsekwencji zaakceptować pewne odstępstwa od ortodoksyjnie pojmowanej sprawiedliwości.