Akceptacja choroby a jakość życia pacjentów ze stomią

Abstract

Wprowadzenie: Najczęstszą przyczyną wyłonienia stomii jelitowej jest rak jelita grubego. Stomia jelitowa stanowi dla pacjenta nie tylko bardzo duży problem zdrowotny, ale także życiowy. Wyłonienie stomii zmienia dotychczasowe funkcjonowanie, znacznie ogranicza aktywność i w decydujący sposób wpływa na jakość życia. Dlatego też we współczesnym procesie terapeutycznym rozpatrywane są wszystkie sfery życia człowieka, wraz z jego otoczeniem. Ocena jakości życia i stopnia akceptacji choroby wśród pacjentów z wyłonioną stomią pozwala stwierdzić, w której z płaszczyzn pacjenci wymagają uwagi i pomocy, oraz na którą z nich skierować promocję zdrowia. Cel pracy: Zbadanie wpływu akceptacji choroby na jakość życia pacjentów z wyłonioną stomią. Materiał i metody: Badaniem objęto chorych po wyłonieniu stomii przebywających w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym we Wrocławiu przy ulicy Kamieńskiego na oddziałach Chirurgii Ogólnej z Pododdziałem Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej, Pododdziałem Chirurgii Metabolicznej, Pododdziałem Chirurgii Endokrynologicznej oraz Chirurgii Onkologicznej. W badaniach posłużono się dwoma kwestionariuszami: ankietą oceny jakości życia (HRQOL) oraz skalą akceptacji choroby (AIS). Ankiety były anonimowe. Badania przeprowadzano od lutego 2015 roku do lutego 2016 roku wśród 101 osób z wyłonioną stomią, z czego 60% pacjentów (60,4% osób) stanowiły kobiety, a 40% (39,60% osób) mężczyźni. Średnia wieku osób ankietowanych wyniosła 48 lat. Najmłodszy z respondentów miał 20 lat, natomiast najstarszy 79 lat. Wśród badanych pacjentów: 16,83% (wykształcenie podstawowe) , 24,75% zawodowe, 32,67% średnie i 25,74% wyższe. Wyniki: Najczęstszą przyczyną wyłonienia stomii wśród respondentów był nowotwór jelita grubego (43,56%).Kolejne to: niedrożność mechaniczna jelita (25,74%), uszkodzenie jelita w następstwie urazów (24,75%), nieswoiste zapalenie jelit (5,95%). Jakość życia pacjentów ze stomią oceniano w odniesieniu do stanu zdrowia, sposobu wypoczynku po operacji, występowania utrudnień i ograniczeń w życiu codziennym, samooceny zaobserwowanych zmian w wyglądzie. Na wyraźne obniżenie jakości życia w tych aspektach wskazała większość badanych. Akceptacja choroby była wyższa u mężczyzn (75%) niż u kobiet (61%). Na stopień akceptacji choroby wpływało również wykształcanie – swojego stanu nie akceptowało 41% osób z wykształceniem wyższym oraz zaledwie 6% osób z wykształceniem podstawowym. Prowadząc badania, zwrócono uwagę na czynniki socjologiczne mające wpływ na ocenę poziomu jakości życia i akceptacji choroby: płeć, wiek, wykształcenie, charakter wykonywanej pracy i miejsce zamieszkania. Wnioski: Płeć i wykształcenie pacjentów wpływają na stopień akceptacji choroby, ale nie mają wpływu na jakość życia. Im wyższy stopień akceptacji choroby, tym lepsza jakość życia. Badania wskazują na potrzebę pogłębienia edukacji pacjentów w zakresie ich funkcjonowania w społeczeństwie.