Współczesne murale w Opolu – lokalizacja i znaczenie w przestrzeni miejskiej

Abstract

W Polsce od kilkunastu lat powstaje coraz więcej murali, a prace polskich muralistów charakteryzują się wysokim poziomem. Szczególnie wiele murali można spotkać w największych miastach, ale ten rodzaj street artu pojawia się również w mniejszych ośrodkach – jak Opole. W artykule przeanalizowano 64 murale zlokalizowane w tym mieście. Zastosowano następujące metody badawcze: analiza źródeł internetowych, wywiady, wizje lokalne, analiza lokalizacji urbanistycznej oraz architektonicznej. Na podstawie wykonanych analiz zauważono skupisko murali w centralnej części miasta, a jednocześnie w ostatnich latach tendencję do lokalizowania murali poza centrum. Wyróżniono sześć typów lokalizacji murali: ślepa ściana budynku, ściana budynku z oknami/drzwiami, strefa wejściowa do budynku, brama/przejście, mur, filar mostu/wiaduktu. Najpopularniejszymi typami lokalizacji są – mury, ślepe ściany budynków, filary mostów. W Opolu, podobnie jak w innych miastach, w których powstają murale – często do tworzenia tego typu obrazów wykorzystywane są miejsca o zdegradowanym charakterze. Dokonano oceny znaczenia badanych murali w przestrzeni miasta. Za murale o największym znaczeniu uznano te, które: zajmują całą płaszczyznę na której się znajdują, są dużych rozmiarów, zlokalizowane w centrum miasta i dobrze widoczne. Za murale o średnim znaczeniu uznano te, które spełniały tylko trzy z tych warunków, za murale o znikomym znaczeniu w mieście uznano te, które spełniały dwa lub mniej z tych warunków. Badania opisane w niniejszym artykule – to jest skatalogowanie opolskich murali oraz stworzenie mapy – mogą być przydatne przy opracowywaniu materiałów promocyjnych miasta, np. szlaku zwiedzania opolskich murali, mapy poszukiwań murali itp. Z kolei metoda oceny znaczenia murali w przestrzeni miejskiej może pozwolić w przyszłości na sprawne planowanie lokalizacji kolejnych.