O PROBLEMIE UMIEJSCOWIENIA NAWIZKI W SYSTEMIE RODKW REAKCJI KARNEJ

Abstract

W obecnie obowizujcym kodeksie karnym ustawodawca pocztkowo umiejscowi nawizk w katalogu rodkw karnych (art. 39 pkt 6 k.k.), konsekwencj tego byo przyjcie dla niej pewnych cile okrelonych rozwiza waciwych takim rodkom. Jednak wanym etapem w jej ewolucji bya nowelizacja z dnia 20 lutego 2015 r., ktra nadaa niektrym rodkom karnym zupenie inne znaczenie, i tak te byo wanie w jej przypadku. Wyodrbniony zosta wwczas w kodeksie karnym rozdzia Va Przepadek i rodki kompensacyjne, w ktrym umieszczono niektre dotychczasowe rodki karne, tj. przepadek (art. 44, 45, 45a k.k.), obowizek naprawienia szkody i zadouczynienie za doznan krzywd (art. 46 k.k.) oraz nawizk (art. 47 k.k.). W konsekwencji tego przepadek sta si rodkiem penalnym, a obowizek naprawienia szkody, zadouczynienie za doznan krzywd oraz nawizka uregulowana w treci art. 47 k.k. uzyskay charakter rodkw kompensacyjnych. Jednak naley zauway, e instytucja nawizki unormowana jest jeszcze w innych przepisach kodeksu karnego (w tym w ramach wspomnianego rozdziau Va tj. art. 44 3 k.k.), take w jego czci szczeglnej. W zwizku z tym istnieje po-trzeba ustalenia m.in. wzajemnego ukadu zawartych w nich elementw represyjnych oraz odszkodowawczych. Autorka w artykule odpowiada przede wszystkim na pytania: jaki po tej zarysowanej powyej ewolucji i rewolucji jest aktualny charakter nawizki czy jest to rodek reakcji karnej, czy moe cywilnoprawne odszkodowanie? jak faktycznie spenia ona obecnie rol w prawie karnym oraz jakie s jej gwne funkcje? i czy jej obecno jest w nim jeszcze niezbdna? Prba odpowiedzi midzy innymi na tak postawione pytania jest przedmiotem pogbionych rozwaa w ramach niniejszej publikacji. Autorka poddaa szczegowej analizie dogmatycznoprawnej (formalno-dogmatycznej) regulacje dotyczce instytucji nawizki w kodeksie karnym (przy wykorzystaniu wykadni jzykowo-logicznej), opierajc si przy tym na wybranych pogldach doktryny i wspomagajc si nadto orzecznictwem sdowym.