Dochody z podatku od towarów i usług oraz luka w VAT – znaczenie dla polskiego systemu fiskalnego

Abstract

Pierwsza część opracowania poświęcona jest rzeczywistym dochodom z podatku od towarów i usług. Ogólne wielkości w poszczególnych latach okresu 1994-2022 zestawiono z produktem krajowym brutto (PKB) i spożyciem, następnie zaś zaprezentowano wyniki dla Polski na tle wyników dla wybranych krajów Unii Europejskiej (UE). Następnie na podstawie danych ze sprawozdań Rb-27 przedstawiono najważniejsze zjawiska w zakresie wpływów i zwrotów z tytułu podatku od wartości dodanej w latach 2015-2022. W drugiej części artykułu omówiono sposoby szacowania luki w VAT1, ze szczególnym uwzględnieniem tzw. metod odgórnych, stosowanych w badaniu Komisji Europejskiej (KE). Zasadniczym celem badawczym tej części opracowania jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy niedoskonałości metod wykorzystujących informacje generowane przez system rachunków narodowych dyskwalifikują ich zastosowanie do celów szacowania i porównywania luki w VAT w poszczególnych krajach, czy też istnieje powszechny consensus co do ich użyteczności, uzasadniający wykorzystanie ich rezultatów na potrzeby oceny poszczególnych działań z zakresu polityki podatkowej.