WSPOMAGANIE BADAŃ PEDAGOGICZNYCH PRZEZ SZTUCZNĄ INTELIGENCJĘ

Abstract

Czwarta rewolucja przemysłowa, robotyka i transformacja cyfrowa, a nade wszystko rozwój sztucznej inteligencji stanowią wyzwanie dla wielu dziedzin nauki, w tym również dla nauk pedagogicznych. Refleksja podejmowana na gruncie nauk pedagogicznych dotyczy zazwyczaj miejsca technologii, w procesach nauczania-uczenia się oraz rozwoju (także jego zaburzania) dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Zdecydowanie rzadziej badacze poruszają kontekst kulturowy, rozwój kreatywności i zdolności twórczych, kwestie innowacyjności, czy też funkcjonowania człowieka w przenikających się przestrzeniach świata realnego i wirtualnego. Poza głównym nurtem dyskursu pedagogicznego pozostaje zwykle problem wykorzystania sztucznej inteligencji w badaniach naukowych oraz w procesie przygotowania raportów, monografii i artykułów naukowych. Pomieszanie pojęć dotyczących sztucznej inteligencji, ich konotacji i desygnatów powoduje, że zbyt często publiczne dysputy przeradzają się w zadziwianie, szokowanie, straszenie, osłupianie - słowem - epatowanie grozą, którą jakoby nieść ma rozwój sztucznej inteligencji. Tymczasem jest ona i z pewnością stać się może użytecznym narzędziem w wielu dziedzinach ludzkiej aktywności, w tym także w procesach poznania naukowego. W tę lukę informacyjną wpisuje się prezentowany artykuł, wskazując pola użytecznych zastosowań sztucznej inteligencji w praktyce edukacyjnej i co znaczące – także możliwości jej użycia we wszystkich etapach pedagogicznych badań naukowych. Autor nie jest ani gorącym zwolennikiem, ani też zdecydowanym przeciwnikiem rozwoju AI. Dostrzega argumenty natury etycznej, prawnej, społecznej i kulturowej. Wskazuje nie tylko pola zastosowań AI, ale też zajmuje wobec istniejących zagrożeń stanowisko racjonalne, a nie emocjonalne.