Tarımsal Verimlilik ile İlişkili Faktörlerin Tespiti: BRICS-T Ülkeleri Örneği

Abstract

Ekonomik ve sosyal etkileri sayesinde tarım, bir ülke ekonomisinin temelini oluşturan unsurlardandır. Tarım sektörü birçok sektöre hammadde tedarik etmekte ve daha fazla katma değerli ürün ortaya çıkmasını sağlamaktadır. Ayrıca tarım sektörü, tarımsal faaliyetlerin yapıldığı kırsal alanlarda zamanla ortaya çıkan nüfus kaybına rağmen kentleri gıda ve çeşitli hammaddeler açısından beslemeyi sürdürmesi, ülkelerin tarımsal alanlarda verimliliğini arttırıcı etkisi ve dış ticaretteki yeri ile önemini korumaktadır. Tarım 4.0 (akıllı tarım) ise emek gücü ile üretim girdi maliyetlerini minimize ederek yüksek kaliteli, miktarlı ürün üretimi ve bu üretim karşılığında çiftliklerden temin edilen gelirlerin arttırılması noktasında ekonomik katkılar sunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, BRICS-T ülkelerinde akıllı tarım (Tarım 4.0) bağlamında tarımsal verimlilik ile ilişkili faktörlerin araştırılmasıdır. Çalışmada panel veri analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışmanın özgün değeri, ilgili yıl aralığı ve ülke grubu için Tarım 4.0 kapsamında tarımsal verimlilik ile ilişkilendirilen faktörlerin ekonometrik bir yöntem ile incelenmesi noktasında ortaya çıkmaktadır. Dumitrescu-Hurlin Panel Nedensellik Test sonuçlarına göre, tarımsal verimlilik endeksinden (TVE) kentleşme oranına (KNT) doğru tek yönlü; beşeri sermaye endeksi (BS) ile TVE arasında ise çift yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Sonuç olarak, tarımsal kalkınma ve kentleşme politikaları kapsamında beşeri sermayenin geliştirilmesine de odaklanılması gerekmektedir. Bu durum, tarımsal üretkenliği ve genel refahı artırmada ülkeler için faydalı olabilir.