Çeltik Üretiminde Üreticilerin Bazı Sosyo-Ekonomik Özelliklerinin Verim Üzerine Etkisi: Çanakkale İli Örneği

Abstract

Çanakkale ili ekim alanlarındaki %9.35, üretim miktarındaki %9.81’lik pay ile çeltik üretiminde Türkiye genelinde 4.sırada yer almaktadır. Çeltik ürünü, yıllık yaklaşık 500 milyon TL’lik getirisi ve tarımsal üretim değerindeki %5.59’luk pay ile il ekonomisine katkısı bakımından 5.sırada yer almaktadır. Bu çalışmada araştırma alanı olarak belirlenen Çanakkale ilinde örnekleme yöntemiyle belirlenen işletmelerdeki çeltik üreticilerin yaşları, aldıkları eğitim düzeyleri ve çeltik üretimindeki tecrübeleri incelenmiştir. Çalışmada yer alan veriler 2018 yılı üretim döneminde 74 çeltik üretim işletmesinden elde edilmiştir. Araştırma bulgularına göre; işletme sahiplerinin yaş ortalaması 52.78 yıl, aldıkları eğitim süresi 8.27 yıl ve çeltikteki üretim tecrübesi de 19.6 yıldır. Araştırma sonuçları; düşük yaş grubundaki işletmelerden elde edilen verim değerinin yüksek yaş grubundaki işletmelerden %6.33 daha yüksek olduğunu göstermiştir. Eğitim seviyesi yüksek işletmelerdeki verim değeri ise diğer gruba göre %16.78 daha fazla bulunmuştur. Yapılan araştırma çeltik üretiminde tecrübe ile birim alandan elde edilen verim değeri arasında negatif bir korelasyon olduğunu göstermiştir. Yürütülen araştırma; çeltik üretim tecrübesi daha düşük olan işletmelerde birim alandan elde edilen verim değerinin iş tecrübesi daha yüksek olan işletmelere göre %14.98 oranında daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Çalışma kapsamında yapılan fonksiyonel analiz sonuçlarına göre; çeltik üretiminde üreticinin tecrübesi verim değeri üzerine olumsuz etki yaparken, üreticinin eğitim düzeyinin artması birim alandan elde edilen üretim miktarını artırmaktadır. Bu durum çeltik üretiminde geleneksel üretim yöntemlerinden ziyade daha modern yöntemlerle üretim yapılmasını işaret etmektedir. Bu bağlamda araştırma alanında birim alandan elde edilen çeltik üretiminin artırılabilmesi için projelerde önceliğin yeniliklere açık üreticilere verilmesi ve üretim tekniğine yönelik eğitim faaliyetlerinin artarak devam etmesi gerekmektedir.