Palyatif Bakım Merkezleri İç ve Dış Mekanlarında Doğa ile Tasarım

Abstract

Palyatif bakım, terminal dönem hastaların, kalan hayatlarını daha az sıkıntılı ve daha konforlu geçirmeleri için özelleşmiş bakım şeklidir. Sağlık hizmeti veren yapılarda ya da evde bakımda hastanın ihtiyacı olacak bakım şartlarının uygulanması için özel tasarlanmış mekanlara ihtiyaç vardır. Palyatif bakım, hastanın hastalık sürecinde değişen insani gereksinimlerini ve yakınlarının ihtiyaçlarını karşılamak üzere multidisipliner olarak hazırlanmış bütüncül bir sağlık planı içermelidir. Bu doğrultuda, çalışma kapsamında doğa ile birlikte tasarlanmış iç ve dış mekanların hastalar ve yakınları üzerinde olumlu etkileri olabileceği hipotezi ortaya konmuştur. Çalışma aynı zamanda palyatif bakım merkezlerinde doğa ile bütünleşmiş mekân tasarımlarının palyatif bakım altında olan hastalar ve hasta yakınları üstündeki çoklu etkilerini ortaya koymayı hedeflemiştir. Literatürde bu bağlamda kabul görmüş üç ayrı araştırmacının birbiri ile ilişkili teorileri; ‘Psiko-evrimsel Teori’, Stresi Yenme Teorisi ve Dikkat Yenileme Teorisi dikkate alınarak mekânsal öneriler sunulmuştur. Yapılan araştırma sonucunda elde edilen veriler ışığında, palyatif bakım merkezlerindeki iç mekân- dış mekân birlikteliğinin doğa elemanlarının olumlu etkileri bağlamında süreklilik içinde tasarlanması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Tasarlanan mekanların sadece niceliksel değil, kapsam ve bireylerin gereksinimlerine uyumluluk açısından değerlendirilmesinin palyatif bakımda olumlu etkiler yaratacağı vurgulanmıştır.