Abstract
Eleştirel düşünme, geliştirilmesi hedeflenen beceriler arasında yer alır. Söz konusu düşünme becerisi geliştirmek için farklı teknik, strateji veya yöntemler kullanılabilir. Bunlardan birisi de satrançtır. Bu çalışmanın genel amacı, satranç oynamanın eleştirel düşünme becerileri gelişimine etkisinin incelenmesidir. Çalışma kesitsel tarama modelinde sürdürülmüştür. Çalışma grubu 5–7 sınıf aralığındaki toplam 159 öğrencilerden oluşturulmuştur. Çalışma grubu oluşturulur iken seçkisiz olmayan amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme türü kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından oluşturulmuş olan bilgi toplama formu ve Şahin ve Yılmaz (2018) tarafından revize edilmiş olan Eleştirel Düşünme Becerileri Ölçeği kullanılmıştır. Analizler, en az iki yıldır satranç bilen öğrencilerin eleştirel düşünme toplam puanları satranç bilmeyen akranlarından anlamlı düzeyde farklı çıktığına işaret etmektedir. Sınıf düzeyine göre yapılan alt analizlerde ise satranç bilen öğrencilerin puanlarında anlamlı bir farklılık ortaya çıkmaz iken, satranç bilmeyen öğrencilerin puanlarında üst sınıflar lehine anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Bu sonuçlar, eleştirel düşünme becerileri gelişiminde satrancın anlamlı düzeyde katkı yaptığına işaret etmesi bağlamından manidardır.
Reference29 articles.
1. Adler, J. E. (1987). On resistance to critical thinking. Thinking: the second international conference.
(Edt: David N. Perkins, Jack Lochead ve John C. Bishop). Lawrence Erlbaum Associates.
2. Barnett, S. M., & Ceci, S. J. (2002). When and where do we apply what we learn? A taxonomy for far
transfer. Psychological Bulletin, 128, 612–637. doi: 10.1037/0033–2909.128.4.612
3. Bilalic, M., McLeod, P., & Gobet, F. (2007). Personality profiles of young chess players. Personality
and Individual Differences, 42,901–910. doi:10.1016/j.paid.2006.08.025
4. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma
yöntemleri (20 ed). Pegem Publishing.
5. Cantürk–Günhan, B., & Başer, N. (2009). Probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin eleştirel düşünme
becerilerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 451–482.