Hatay İli Biber (Capsicum Annuum L.) Üretim Alanlarında Fitoplazma Hastalıklarının, Potansiyel Vektörlerinin ve Diğer Konukçularının Araştırılması

Abstract

Amaç: Bu çalışma 2016-2019 yılları arasında Hatay ili biber alanlarındaki fitoplazma hastalıklarının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Yöntem ve Bulgular: Biber arazileri içerisindeki fitoplazmalara özgü belirtiler gösteren biber (Capsicum annuum), susam (Sesamum indicum), fesleğen (Ocimum basilicum), domates (Solanum lycopersicum), tarla sarmaşığı (Convolvulus arvensis) ve böcek (Cicadellidae spp.) örnekleri toplanmıştır. Ziyaret edilen alanlarda, popülasyon yoğunlukları sıralamasına göre, fitoplazmaların böcek vektörleri olarak Empoasca sp., Cicadulina bipunctata, Psammotettix sp., Balchutha hebe, Euscelidius sp., Anaceratagallia laevis ve Exitianus capicola bulunmuştur. Kontrollü koşullarda yapılan T göz aşısı ile, hastalıklı susam ve fesleğen örneklerinden Cezayir menekşesine (Catharanthus roseus) yapılan aşılamalarda hastalık bulaştırılmıştır. Toplam nükleik asit izolasyonu CTAB metoduna göre yapılmıştır. Direkt ve Nested PCR çalışmalarında sırasıyla R16F1/R16R0 ve R16F2n/R16R2 primer çiftleri kullanılmıştır. Genel Yorum: Fitoplazma bulunan bazı örneklerde DNA dizisi belirlenmiş ve Genbankası’na yüklenmiştir. Biber, domates, fesleğen, susam ve tarla sarmaşığında ve bazı böcek türlerinde fitoplazma tespit edilmiştir.Genbankası’na yüklenen biber (MT993358), susam (MT994434), domates (MT992754), fesleğen (MT994432), Empoasca sp. (MT994430), Exitianus capicola (MT994433), Euscelidius sp. (MT994431) örneklerinde Candidatus Phytoplasma trifolii; tarla sarmaşığı (MT993422) ve domates (MT992796) örneklerinde Candidatus Phytoplasma solani tespit edilmiştir. Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Mevcut literatür bilgilere göre Ca. Phytoplasma trifolii, fesleğende ve vektör böcek olarak Empoasca sp., Exitianus capicola ve Euscelidius sp.’de ülkemizde ilk kez bu çalışma ile tespit edilmiştir.