Türkiye Ekonomisinde Tarım ve Sanayi İhraç Ürünlerinin Ekonomik Büyümeye Katkısı

Abstract

Ekonomik büyüme, ekonomik refahın en önemli belirleyicilerindendir. Ekonomik büyümeyi etkileyen faktörler arasında dış ticaret kritik bir rol oynamaktadır. Dış ticaretin önemi klasik iktisat öncesi dönemden bu yana vurgulanmıştır. İhracat artışı gerçekleştiğinde ekonomide faktör verimliliğindeki artıştan, ölçek ekonomilerinden ve pozitif dışsallıklardan elde edilen kazançlar artmakta, döviz sıkıntısı giderilerek ara ve yatırım malları ithalatı kolaylaşmakta ve yeni teknolojilerin sağlanması gibi geniş bir perspektiften ülke ekonomisini olumlu yönde etkilemektedir. Ülkelerin kritik ihraç mal ürünlerinde uzmanlaşmaları ve ihraç mal gruplarını çeşitlendirmeleri son dönemde araştırmacıların üzerinde durduğu konulardan biri olarak dikkat çekmektedir. İhracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki geçmişten günümüze teorik ve uygulamalı literatürün tartıştığı temel konulardan biri olup bu çalışmada da ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki tartışmalar incelenerek sektörel ihracatın ekonomik büyümeye katkısı belirlenmeye çalışılacaktır. Bu çerçevede bu çalışmada tarım ve sanayi ihraç ürünlerinin Türkiye ekonomisinin büyümesine katkısını belirlemek amacıyla VAR ve Johansen Eş bütünleşme Analiz kullanılmıştır. Çalışmada bağımlı değişken olarak Kişi Başına Düşen GSYİH, bağımsız değişken olarak ise Gayri Safi Sermaye Oluşumu, İşgücüne Katılım Oranı, Ar-Ge Harcaması/GSYİH ve Tarım ve İmalat Sanayi İhracat verileri kullanılmıştır. Bu veriler Dünya Bankası ve TÜİK veri tabanlarından temin edilmiştir. Çalışma sonucunda tarım ve imalat sanayi ürünleri ihracatının ekonomik büyümeyi pozitif olarak etkilediği ancak sanayi ürünleri ihracatının ekonomik büyümeye katkısının daha yüksek olduğu belirlenmiştir.