Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Evlenme Törenlerinde Yapılan Gastronomi Uygulamaları

Abstract

Geçiş dönemleri, bireylerin içinde bulundukları statü ve durumun değişmesi anlamına gelmektedir. Tören ise kültüre yer etmiş kuşaktan kuşağa aktarılarak getirilen, içinde eğlence ve gastronomi uygulamalarının bulunduğu zamana denir. Evlenme törenleri bir geçiş evresi olup içinde de çok sayıda gastronomi ritüelini barındırmaktadır. Bu kapsamda çalışmanın amacı, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan illerdeki evlenme törenlerinde yapılan gastronomi uygulamalarını belirlemektir. Kültürel, tarihî, doğal çekicilikleri ve zenginlikleri nedeniyle Güneydoğu Anadolu Bölgesi araştırma alanı olarak belirlenmiştir. Nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde veri toplama tekniği olarak görüşme yönteminden yararlanılmıştır. Örneklemin belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu amaçla bölgede yer alan illerde elli (50) yaş ve üzeri altmış üç (63) kültür aktarıcılarıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu üzerinden araştırma gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında evlilikle ilgili söz kesme, nişan, çeyiz alma-serme, düğün hamamı, kına gecesi, düğün ile ilgili araştırmaya katılmaya gönüllü kişilerden görüşme yöntemiyle veri toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde betimsel analiz kullanılmıştır. Elde edilen sonuca istinaden kuşaktan kuşağa aktarılarak getirilen kültürel değerlerin her geçen gün önemini yitirdiği bulgusuna ulaşılmıştır. Bu durumun ortaya çıkmasında ise aile yapısındaki değişim, teknoloji, kentleşme, yoğun iş yaşamı, sosyoekonomik unsurların etkili olduğu ortaya koyulmaktadır. Çalışmada tüm bunların ışığı altında uygulamacılara ve gelecek araştırmalara çeşitli yönlerden katkı sağlaması için öneriler sunmak amaçlanmaktadır.