KİLİS HALK KÜLTÜRÜNDE DOĞUM ÂDETLERİ

Abstract

Geçiş dönemlerinin ilkini oluşturan doğum, Türk toplumunda birlik ve beraberliği pekiştiren ana unsurlardan olup neslin devamı olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle doğumun sağlıklı şekilde yürütülmesi amacıyla doğum etrafında farklı âdet ve pratikler gerçekleştirilmektedir. Nitekim ailenin büyümesinin, soyun genişlemesinin ve güçlü olmasının sembolü olan doğum, toplumsal hayatta kutsal bir olgu olarak sayılmıştır. Türkmen yerleşim bölgesi olan Kilis’te de Türk dünyasının tamamında olduğu gibi doğumla ilgili birçok ritüel gerçekleştirilmektedir. Doğumla ilgili bu uygulamalarda İslamiyet öncesi döneme ait inançların ve İslamiyet’in izleri görülmektedir. Teknolojik gelişmelerle birlikte geleneksel uygulama ve pratiklerin yerini modern tıbbın alması bu uygulama ve pratiklerin bazılarının değişime uğramasına veya yok olmasına neden olmaktadır. Kilis kültür hayatında canlılığını koruyan doğumla ilgili uygulama ve pratiklerin derlenip kayıt altına alınması, kültürel belleğin gelecek nesillere aktarılması konusunda önem arz etmektedir. Bu çalışmada Kilis halk kültüründe doğumla ilgili hâlen varlığını devam ettiren inanç ve uygulamaları tespit etmek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda konuyla ilgili bilgi sahibi olan kişilerle görüşme yapılmış ve elde edilen veriler içerik analiziyle incelenmiştir. Veriler “doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası uygulamalar” olmak üzere üç başlıkta değerlendirilmiştir. Sonuç olarak yöredeki doğumla ilgili âdetlerin gelişen teknoloji ve değişen yaşam şartlarına rağmen varlığını devam ettirdiği sonucuna ulaşılmıştır.