Geneza i klasyfikacja antropogenicznych zagłębień bezodpływowych w Górach Świętokrzyskich

Abstract

<p>W pracy przedstawiono problem zagłębień pozbawionych odpływu powierzchniowego, powstałych w wyniku ingerencji człowieka w rzeźbę terenu w Górach Świętokrzyskich. Na podstawie materiałów kartograficznych i kartowania terenowego przeprowadzono identyfikację powyższych form terenu. W granicach mezoregionu stwierdzono występowanie 1276 antropogenicznych zagłębień bezodpływowych, które obejmują powierzchnię 13,37 km², stanowiącą 0,7% powierzchni całego mezoregionu. W pracy dokonano również próby klasyfikacji zidentyfikowanych zagłębień. Ze względu na genezę zagłębienia podzielono na cztery główne typy: poeksploatacyjne, spowodowane podpiętrzeniami terenu, pracami ziemnymi oraz melioracją lub regulacją cieków. W dalszej części wydzielono również podtypy genetyczne tychże zagłębień. W Górach Świętokrzyskich najliczniej reprezentowane są zagłębienia związane z podpiętrzeniami terenu spowodowanymi przez nasypy drogowe i stanowią one ok. 51% wszystkich zagłębień. Jednakże pod względem zajmowanej powierzchni dominują zagłębienia poeksploatacyjne wyrobiskowe, obejmując 77% powierzchni wszystkich antropogenicznych zagłębień bezodpływowych w Górach Świętokrzyskich. Przedstawiona klasyfikacja obejmuje wyłącznie typy zagłębień, których występowanie stwierdzono na analizowanym obszarze i nie ma charakteru uniwersalnego. </p>