Türkiye’de Bireylerin Oy Verme Davranışlarının Mekânsal Faktörler Açısından Değişimi

Abstract

Bu çalışmada Türkiye’deki sağ ve sol seçmenlerin mekânsal/coğrafi konumlarına ve ideolojilerine göre seçimlerde tercihlerinin değişip değişmeme durumları ele alınmış ve 2023 seçimleri sonrasında inanç bazında başörtüsünün tekrar sorun olup olmayacağının değerlendirmeleri yapılmıştır. Ülkemizde büyükşehirlerde ve kırsal yerleşim yerlerinde yaşayan sağ ve sol partilere oy veren seçmenlerin seçimlerdeki tercihleri birbirlerinden farklılık göstermektedir. Bu farklılığı etkileyen faktörlerin başında ideolojik bakış açısının yanında sosyolojik olarak yaşanılan yerin mekânsal ve kültürel yapısının da etkili olduğu dile getirilebilir. Çalışmada oy verme davranışını etkileyen sosyolojik ve ideolojik yaklaşımların teorik içeriği Türkiye nezdinde ele alınmış, sağ ve sol adresli partilerin hâkim olduğu iki farklı büyükşehir ile iki farklı ilçede belli sayıdaki seçmenlere mülakatlar yapılmıştır. Uygulama sonucunda kırsal kesimde yaşayan seçmenlerin büyükşehirlerdeki seçmenlere göre seçimlerde yakın durdukları partiyi değiştirme eğilimi daha esnek-geçişken olduğu görülmüştür. Bu geçişgenlik sağ/muhafazakâr seçmenler nezdinde daha belirginken sol/seküler seçmenler nezdinde geçişgenliğin daha katı olduğu belirlenmiştir. Buna karşılık büyükşehirdeki seçmenlerin ise parti anlamında farklı seçimlerde tercihlerinde çok bir değişikliğin olmadığı parti aidiyetinin kırsal kesimlerdeki seçmenlere göre daha belirgin olduğu tespit edilmiştir. Kırsal kesimde yaşayan seçmenlerin çoğunluğunun ise inanç ve başörtüsü meselesinin artık gündeme gelmeyeceğini düşünürken kent merkezlerinde yaşayan seçmenlerin daha katı bir tutum sergiledikleri görülmüştür.