NATO VE RUSYA FEDERASYONU’NUN YENİ MÜCADELE ALANI: KARADENİZ’İN JEOPOLİTİĞİ

Abstract

Soğuk Savaşla birlikte yeni bir evreye giren uluslararası yapıda bölgesel alt sistemler önem kazanmaya başlamıştır. “Yenidünya düzeni”nin yarattığı küresel mücadelenin bölgesel yansımalarından birisi günümüzde Karadeniz’de yaşanmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Rusya Federasyonu’nun Karadeniz’de çatışan çıkarları bölgede istikrarsızlığın artmasına yol açmaktadır. Washington, Karadeniz bölgesini çıkar alanı olarak belirtmekte ve bu bölgede güçlenen bir Rusya’yı sorun olarak görmektedir. ABD karşısında Rusya ise çok kutuplu dünya sistemini savunmaktadır. Rusya’nın hedefi bölgede ‘tek egemen güç’ olmaktır. Bu sebeple Rusya Doğu Avrupa’ya doğru genişleyen Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) ve Avrupa Birliği’ni (AB) kendi bölgesel çıkarlarına tehdit olarak algılayarak aktif politika uygulamaya başlamıştır. Jeopolitik, uluslararası ilişkilerin en önemli konulardan birini oluşturur. Birçok jeopolitik teori temelde Avrasya coğrafyasına önem vermektedir. Avrasya'da yer alan Karadeniz ise Soğuk Savaş sonrasında, bölgede oluşan güç boşluğu ve jeopolitiğe kazandırılan yeni kavramlarla birçok aktörün odağı olmuştur. Karadeniz’in özellikle ekonomi ve güvenlikte kilit nokta olması, havzada güç sahibi olmak isteyen aktörlerin politikalarını etkilemiştir. Bu çalışmada, temel bakış açısı jeopolitik olarak belirlenmiş ve Karadeniz Havzası bu perspektiften incelenmiştir.