KEMAL KARPAT’IN OSMANLI MODERNLEŞMESİNE BAKIŞ AÇISI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Abstract

Kemal Haşim Karpat, sosyal tarih alanında çalışmalarını gerçekleştirmiştir. Bir döneme odaklı mikro bir bakış açısıyla değil Osmanlı tarihinin son üç yüzyıllık tarihinin sosyal, iktisadi, askeri ve siyasal dönüşümüne sebep olan toplumsal, ekonomik, siyasi ve kültürel olgularını siyaset bilimi, istatistik, sosyoloji, felsefe, iktisat gibi disiplinlerin yöntem ve bulguları aracıyla makro bir bakış açıyla çalışmalarını sürdürmüştür. Karpat, Osmanlı Devlet’inin 16. yüzyıldan itibaren yaşadığı dönüşümün sebeplerini karşılaştırmalı bir bakış açısıyla analiz etmeye çalışmıştır. Tarihsel olguların sahip olduğu girift ilişkiler ağını çözümleyerek Osmanlı tarihini açık bir şekilde sebep sonuç ilişkisiyle açıklamaktan öte çok katmanlı ifade ve anlatılarla yorumlamaktadır. Kemal Karpat’ın analizleri tarihi olgu ve olaylara çevrenin bakış açısıyla yaklaşan merkezi yönelimli olmayan analizler olarak alan yazında yer almaktadır. Bu çalışmada Karpat’ın modernleşme kavramına ilişkin görüşleri, Osmanlı tarihini dönemlendirmesi, Osmanlı modernleşmesini ele alış ve yorumla biçimi Osmanlı Modernleşmesi ve Osmanlı Devleti’nin Kısa Sosyal Tarihi eserleri temelinde geniş külliyatındaki benzerlikler üzerinden değerlendirilmiştir.