İÇ MEKANDA YATAĞIN ÖRTÜK ANLAMI: THOMAS ROWLANDSON’IN YATAK TEMSİLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Abstract

Yatak farklı coğrafya ve kültürlerde değişim göstermekte, mekansal gelişmeler doğrultusunda farklı tasarım ve kullanım biçimlerine sahip olmaktadır. Yatak aynı zamanda uyku eylemine olanak sağlayan bir mobilya olmanın ötesinde, kullanıcısının korunma, sosyalleşme, ısınma gibi çeşitli gereksinimlerini karşılayan tasarım kararlarını içerisinde barındırmaktadır. Bu noktada sunulan çalışmanın amacı; mekan, kullanıcı gereksinimi ve tasarım kavramları ara kesitinde yatağın sahip olduğu örtük anlamların tarihsel bir bakış açısıyla ele alınmasıdır. Bu noktada, yataklar çoğunlukla iç mekanda yer alan bir mobilya olarak kullanıldıkları için çalışmanın kapsamı konut iç mekan yatakları olarak daraltılmıştır. Bu doğrultuda, çalışmanın yöntemi olarak nitel yöntemlerden tarihsel inceleme yöntemi kullanılmış, yatağın konut iç mekanı ve kullanım etmenleri doğrultusunda kullanıcısı ile kurduğu ilişkiler tarihsel perspektifte ele alınarak incelenmiştir. İnceleme neticesinde tespit edilen ilişkiler kavramsallaştırılmış ve bir kavram haritası oluşturulmuştur. Oluşturulan tüm kavramlar satirik bir çizer olan Thomas Rowlandson’ın karikatürlerindeki yatak temsilleri üzerinden değerlendirilmiştir. Değerlendirme, tarihsel bir akışa göre gerçekleştirilmiş; karikatür temsillerindeki yatak bulunduğu yer, temel tasarım prensibi ve mekan kullanıcısı arakesitinde değerlendirilmiştir. Yatağın bir uyku aracı olmasının ötesinde barındırdığı mekansal karşılıklar ve konut iç mekanına yansımaları dönemsel bir anlatıcı olan ve tarihsel belge niteliği taşıyan karikatürler üzerinden ortaya çıkarılmıştır. Sunulan çalışma ile yatağın gelecek kullanımları ve tasarım yaklaşımları bakımından da bir bakış açısı oluşturması ve konut iç mekanlarındaki kullanımına ilişkin bir farkındalık yaratılması hedeflenmiştir.