Abstract
Bu çalışma, sinestezinin tasarım sürecinde ilham ve/veya yöntem olarak kullanımını tartışan çalışmalara dair sistematik bir literatür taraması sunmaktadır. Çalışmada, sinestetik düşünmenin çoklu duyusal ürün tasarımında bir fikir geliştirme yöntemi olarak potansiyeli değerlendirilmiş ve sinestezinin ürün tasarımı alanındaki uygulamaları ile ilgilenen tasarımcılara ve araştırmacılara bir içgörü sunulması amaçlanmıştır. İncelenen 21 akademik yayının tematik analizi sonucunda, (1) duyusal bağlantıların tasarım sürecinin fikir geliştirme aşamasında kapsamlı bir şekilde incelenmesi ve stratejik bir şekilde kullanımı, (2) tasarım sürecinde sinestetik deneyimlere dayalı geleneksel olmayan yöntemlerin kullanımı ve (3) tasarım sürecinde disiplinler arası iş birliği ve kullanıcı geri bildirimleri ile sinestetik düşünmenin aktive edilmesini ifade eden üç tema elde edilmiştir. Elde edilen bulgular, algısal, metaforik ve temsili yönleriyle sinestezinin, tasarım sürecinin özellikle fikir geliştirme aşamasında güçlü bir yöntem olma niteliği taşıdığını işaret eder. Sinestetik düşünme yöntemi ile estetik, işlevsel, duyusal, duygusal vb. ürün özelliklerinin belirlenmesi, tasarım fikrinin somutlaşması vb. konusunda duyu odaklı ve insan odaklı bir yaklaşım ile, kullanıcıların duyusal, davranışsal ve duygusal deneyimlerinin zenginleştirilmesi mümkündür. Sinestetik düşünme, farklı duyusal modaliteler arasındaki ilişkiler, metaforik bağlantılar, duyusal kombinasyonlar ile duyguların eşleştirilmesi, olağan/olağandışı duyusal etkileşimler vb. ile yeni ürün özellikleri ve kullanıcı deneyimlerine ilham olabilecek duyusal bağlantılar sunar. Aynı zamanda, sinestetik deneyim ve unsurların hedeflenen ürün-kullanıcı etkileşimi ve deneyimi ile ilişkisini keşfetmeye yardımcı olacak senaryolar geliştirilmesini sağlar. Bu bağlamda, ürün tasarımı süreçlerinde sinestetik yaklaşımın benimsenmesi, hem tasarımcılara geleneksel tasarım yöntemlerinin ötesine geçen daha yaratıcı, sistematik yöntemler sunar hem de kullanıcıların duyusal algı sistemlerini harekete geçiren daha özgün ve yenilikçi ürünlerin tasarlanmasına olanak tanır.
Publisher
Turkish Online Journal of Design, Art and Communication
Reference38 articles.
1. Bor, D., Rother, N., Schwartzman, D. J., Clayton, S. & Seth, A. K. (2014). Adults Can be Trained to Acquire Synesthetic Experiences. Scientific Reports, Vol. 4, 7089.
2. Colizoli, O., Murre, J. M. J. & Rouw, R. (2012). Pseudo-Synesthesia Through Reading Books with Colored Letters. PLOS ONE, Vol. 7, No.6, e39799.
3. Cross N., Christiaans H. & Dorst K. (1996). Analysing Design Activity. John Wiley & Sons Ltd.
4. Cytowic, R. E. (1993). The Man Who Tasted Shapes: A Bizarre Medical Mystery Offers Revolutionary Insights into Emotions, Reasoning, and Consciousness. Putnam.
5. Cytowic, R. E. (2002). Synesthesia: A Union of the Senses. 2. baskı. MIT Press.