Aerobik egzersiz motor öğrenme sürecini hızlandırabilir mi?

Abstract

Düzenli fiziksel aktivitenin dikkat, yürütme ve hafıza gibi beyin fonksiyonları üzerindeki olumlu etkileri iyi bilinmektedir. Son yapılan araştırmalarda ilginç bir şekilde tek bir aerobik egzersiz seansının, frontal ve motor bölgelerde kortikal aktiviteyi ve bilişsel işlevi artırdığı ve bu etkinin egzersiz bittikten sonra da en az yarım saat devam ettiği gösterilmiştir. Fakat klinikte hastaların (inme,parkinson, kafa travması v.b sonrası ) ya da sporcuların edinmesi gereken beceriler tek bir kognitif paramatreye bağlı olmayan kompleks motor görevlerdir. Son yıllarda araştırmalar egzersizin kognitif paramatrelerde ortaya çıkardığı bu artışları teker teker incelemek yerine, kognitif fonksiyon artışının gerçek hayat görevlerindeki motor beceri öğrenme hızına etkilerine yoğunlaşmıştır. Bu araştırmalar sonucu elde edilecek bilgiler, doğrudan klinik katkı sağlayacaktır. Seçilen aerobik egzersiz şiddeti ve zamanlamasının motor öğrenme üzerinde etkileri tam olarak bilinmemektedir. Egzersizin şiddeti arttıkça artan nörotransmitter aktivitesine bağlı olarak öğrenme hızının artacağı düşünülse de yorgunluk parametresi sonuçları değiştirebilmektedir. Aerobik egzersizin motor beceri pratiğinden önce ya da sonra yapılması da motor öğrenmenin farklı fazlarına etki etmekte ve böylece egzersiz zamanlaması motor öğrenme sürecinde önemli rol oynamaktadır. Zamanlamanın yanı sıra kullanılan egzersizin şiddeti de öğrenme sürecinde farklı etkilere neden olmaktadır. Egzersiz şiddeti arttıkça motor öğrenme sürecinin de hızlandığı basit bir denklemde yorgunluk faktörü denklemin işleyişini değiştirebilmektedir. Motor beceriyi artırma hedefiyle uygulanan aerobik egzersizlerde optimal zamanlama ve şiddetin belirlenmesi için çok sayıda yeni çalışmaya ihtiyaç vardır. Bu klasik derlemede, günümüze kadar bu konuda yapılmış çalışmalar sonuçlarıyla birlikte verilmiştir.