Undesirable Student Behaviors and Approaches to Prevention

Abstract

Bu araştırmada ortaokullarda çalışan branş öğretmenlerinin karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışlarının neler olduğu ve bu davranışları engellemede kullandıkları yaklaşımlar incelenmeye çalışılmıştır. Olgu bilim deseninde nitel araştırma yapılmıştır. Çalışma grubu Konya ili Selçuklu ve Karatay ilçelerinden 4 farklı ortaokulda görev yapan 10 branş öğretmeninden oluşmaktadır. Görüşmeler yapıldıktan sonra elde edilen veriler çözümlenmiş ve yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda en çok karşılaşılan istenmeyen öğrenci davranışları; konuşmak, arkadaşlarına sataşmak; onları sözle ve hareketlerle rahatsız etmek, derste başka şeylerle uğraşmak; farklı etkinlikler yapmak, gereksiz yere soru sormak, derste sürekli yer değiştirmek, derse hazırlıksız gelmek ve sınıfta gezinmektir. Katılımcıların verdikleri cevaplara göre en çok karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışlarına karşı kullandıkları yöntemler ise; sözlü uyarı yapmak, farklı etkinlik ve teknikler kullanmak, yer değiştirmek, görmezden gelmek, ailelerden yardım almak, öğrenciyle birebir konuşmak, ses tonunu yükseltmek, sorumluluk vermek ve ödüllendirmedir. Araştırmada öğretmenlerin karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışlarının branş olarak farklılık gösterdiği görülmüştür. Temel derslerde istenmeyen davranışlar daha fazla görülürken; Beden Eğitimi, Müzik gibi derslerde daha az görülmektedir. Öğretmenlerin istenmeyen davranışlara karşı kullandıkları yöntem ve teknikler, her geçen gün çeşitlenmekte, etki gücü ve alanı genişlemektedir. Araştırma bulgularına göre sınıf içi düzeni bozan ve arkadaşlarıyla iyi ilişkiler kuramayan öğrencilere öğretmenlerin; yardım edici, açıklayıcı, bilgilendirici, öğrenci katılımını sağlayıcı, teşvik edici, yönlendirici, bireysel farkları da gözetici, destekleyici, müdahaleci, kuralları hatırlatıcı, ödül-ceza ile düzeni sağlayıcı, hoşgörülü ve ılımlı olan yaklaşımları benimsedikleri sonucu elde edilmiştir. Günümüzde öğretmen eğitim-öğretim ortamının uzun bir süreç olduğunun farkında olmalı, öğrencileriyle ilgili beklentilerinin kısa bir sürede gerçekleşmesini ummamalı, ancak olumlu yönde gelişecekleri konusunda iyimser beklentilere sahip olduğunu hissettirmeli ve onları motive etmelidir. Sınıfta tam mümkün demokratik bir ortam olmalı, öğrenci hakları göz ardı edilmeden, saygı ve sevgiyle oluşturulan bir disiplin anlayışı benimsenmelidir.