Dijital Ürünlerin Eşya Niteliğine Disiplinlerarası Bir Bakış

Abstract

Dijital ürün olarak ifade edebileceğimiz dijital içerik ve dijital hizmetler yaşamımızın, artık neredeyse her günümüzün bir parçasıdır. Öyle olmakla beraber hukukumuzda henüz bunlara ilişkin bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. AB ülkelerindeki yasalaşma süreci ise oldukça yenidir. Dijital ürünlerin kendisinin anlamsal varlığı; sözdizimsel bakımdan kodlanmış bilgi düzeyindeki varlığı ile cd, dvd ya da bilgisayar belleği gibi herhangi bir taşıyıcıya kodlanarak kavuşacağı fiziksel dünyadaki varlığı, üçlü bir yapıyı beraberinde getirmektedir. Doktrinde ZECH’in bilginin varlık düzeyindeki sınıflandırması dijital ürüne uygulanarak; dijital ürünün varlık düzeyindeki semantik, sentaktik ve (olası) fiziksel varlığı gereği üçlü bir yapıyı bünyesinde barındırabileceğine dikkat çekilmelidir. Dijital ürünlerin bu anlamda kendine özgülüğü, bunlara gerek pozitif hukuk (de lege lata) gerek olması gereken hukuk (de lege feranda) bakımından uygulanabilecek hükümlerin belirlenebilmesinde bazı güçlükleri beraberinde getirmektedir. Çalışmada dijital ürünün hukuki niteliği perspektifinden eşya niteliği taşıyıp taşımadığına ilişkin değerlendirmelerin Telif Hukuku ve Sözleşmeler Hukuku ile ilişkilendirilerek ele alınması amaçlanmaktadır. Dijital ürünün üzerinde vücut bularak fiziksel dünyada varlık kazandığı eşya ile ilişkisi çalışmanın odak noktasını oluşturmaktadır.