TANIMA KURALININ AHLÂKİ İÇERİĞİ SORUNU: H.L.A. HART VE JOSEPH RAZ ARASINDAKİ “MUTLAK” ANLAŞMAZLIKH

Abstract

Tanıma kuralının ahlaki içeriği problemi hukuki pozitivizm içerisinde birçok bağlamda tartışılan bir konudur. Hukuki pozitivizmin önde gelen iki temsilcisi H.L.A. Hart ve Joseph Raz’ın bu konu hakkındaki görüşleri ise farklılık göstermekte ve bu nedenle önem arz etmektedir. Hart, tanıma kuralının ahlakilik kriteri içermesinin mümkün olabileceğini düşünürken, Raz bunun mümkün olmadığını iddia etmektedir. Bu bağlamda iki düşünür arasında keskin bir ayrışma olduğu düşünülebilmektedir. Makalede bu ayrışmanın göründüğü kadar büyük ya da mutlak bir anlaşmazlık olmadığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda Hart’ın tanıma kuralına yönelik görüşleri ve Raz’ın bu görüşlere yönelik itirazlarına yer verilmiş, devamında bu farklılıkların mutlak bir anlaşmazlık olup olmadığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu yapılırken düşünürlerin kavramsal analiz yolunu seçmeleri ve hukuki muhakeme konusunda farklı düşünmeleri üzerinde durulmuştur. Sonuç bölümünde iki düşünürün kavramsal analiz yolunu seçmeleri ve hukuki muhakemeyi “hukuk nedir” sorusuna dahil edip etmemekten kaynaklı ayrışmaları göz önüne alındığında, tanıma kuralının ahlaki içeriğiyle ilgili mutlak bir anlaşmazlığa sahip olmadıkları iddia edilmiştir.