Evsel Ambalaj Atıkların Geri Dönüşümü Konusunda Tüketicilerin Tutum ve Davranışları: Samsun İli Örneği, Türkiye

Abstract

Araştırmanın amacı, Samsun ili kentsel alanda ikamet eden tüketicilerin evsel ambalaj atıkların değerlendirilmesi konusundaki tutum ve davranışlarını ortaya koymaktır. Araştırma verilerini 384 tüketiciyle yapılan anketler oluşturmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, tüketicilerin % 60.2’si geri dönüşüm konusunda toplumsal düzeyde bilinçlenmenin henüz oluşmadığını düşünmektedir. Bunun yanı sıra, geri dönüşüm konusunda toplumsal düzeyde bilinçlenmeye ulaşmada, ilk adımı bireysel bilinçlenmenin oluşturduğuna katılanların toplamı % 87.0 gibi büyük bir oranı oluşturmaktadır. Araştırmada tespit edilen en belirgin tüketici tutumu, geri dönüşüm için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğidir (4.33). Geri dönüşüm konusunda önemli tüketici davranışları ise; çevreyi kirleten ambalajlı ürün satın almama (3.88), geri dönüşüm konusunda aile ve arkadaşları uyarma (3.81) ve tanımadığı kişilerin çevreye zarar veren davranışlarına tepki gösterme (3.74) şeklinde sıralanmaktadır. Tüketicilerin geri dönüşüm konusunda bilinçlendirilmesinde temel hedef, evsel ambalaj atıkların kısa sürede ve düşük maliyetle geri dönüşüme kazandırılması olmalıdır. Ancak atıkların insan sağlığı ve çevreye vereceği zararları önlemede, tüketicilerle birlikte üretici firmalara ve yetkili kurumlara önemli görevler düşmektedir. Evsel ambalaj atıkların geri dönüşümü konusunda toplumsal düzeyde oluşacak bilinçlenme sayesinde, atıkların insan ve çevreye vereceği zararlar minimize edileceği gibi, kaynak israfı önleneceğinden ekonomik açıdan da önemli miktarda katma değer artışı sağlanmış olacaktır.