Türkiye’de Bitki Genetik Kaynaklarının Mevcut Durumu ve Korunması

Abstract

Bitki genetik kaynakları, yerel-yabani çeşitler, yabani bitki türleri, ıslah edilmiş çeşitler ve tohum çeşitliliğinden oluşmaktadır. Bitki genetik kaynakları ülkelerin en önemli biyolojik miraslarından birisi olup; Türkiye, coğrafi konumu, iklimi ve göç yollarının üzerinde bulunması nedeniyle bitkisel genetik çeşitlilik yönünden oldukça zengindir. Bu değerli kaynaklar kuraklık gibi stres faktörlerine karşı dayanıklılık ve ıslahı programları için gen rezervi olup gün geçtikçe önemleri daha da artmaktadır. Ancak, hızlı sanayileşme, kentleşme, atan nüfus, çevre ve toprak kirliliği, küresel ısınma, erozyon ve yangın gibi pek çok nedenden dolayı bu değerli kaynaklar gün geçtikçe azalmış ve bazıları yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır. Genetik kaynakların korunmasındaki en temel amaç, günümüz ve gelecekte tarımın sürdürülebilir bir şekilde devamının sağlanmasıdır. Bu derlemede, bitkisel genetik kaynaklar ile ilgili temel bilgilere, kaynak toplama çalışmalarının tarihsel gelişimine, yok olma tehlikelerinin nedenlerine, kullanım alanlarına ve korunmasına yer verilmiştir.