BAŞBAKAN TANAKA KAKUEI'İN BÖLGEYE YÖNELİK ZİYARETİ ODAĞINDA JAPONYA-GÜNEYDOĞU ASYA İLİŞKİLERİ (1974)

Abstract

Savaş bitmesine ve bağımsızlıklarına kavuşmalarına rağmen Güneydoğu Asya ülkeleri Japonya’ya karşı temkinli yaklaşmaya devam etmişlerdir. Japonya’nın özellikle II. Dünya Savaşı’nda kendilerine yaşattıklarını gelecek kuşaklara aktararak acıların her daim taze kalmasını sağlamışlardır. Ancak yerel halkın kendilerine yönelik olumsuz yaklaşımlarına rağmen Japonya, savaştan önce olduğu gibi savaştan sonra da Güneydoğu Asya’dan vazgeçmemiştir. Bu duruma Japonya’nın hammadde açısından fakir olup, dışa bağımlı olması etki etmiştir. Çünkü her zaman için kendisinin en büyük hammadde tedarikçisi Güneydoğu Asya olmuştur. Dolayısıyla Japonya, Amerikan işgalinden kurtulduktan sonra vakit kaybetmeden bölge ülkeleriyle karşılıklı ilişkileri düzeltme yoluna gitmiştir. Bu doğrultuda öncelikle tazminat görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. Ardından ülke liderleri bölgeye yönelik birbiri ardına ziyaretlerde bulunarak karşılıklı ilişkileri pekiştirmeye çalışmışlardır. Bunlardan en önemlisi ve en çok ses getireni hiç kuşkusuz 1974 yılının Ocak ayında dönemin Başbakanı Tanaka Kakuei’in bölgeye yönelik gerçekleştirdiği on günlük kısa gezisidir. Tanaka’nın gelişiyle birlikte özellikle Tayland ve Endonezya’da büyük ölçekli Japon karşıtı protestolar düzenlenmiştir. Elbette bu protestoları sadece Japon karşıtlığı olarak nitelendirmek doğru değildir. Görünenin dışında arka planda başka sebeplerin olduğu da bir gerçektir. Bu çalışmada, Japonya Başbakanı Tanaka Kakuei’in 1974 yılının 7-17 Ocak tarihleri arasında gerçekleştirdiği Güneydoğu Asya gezisinde yaşananlar, arşiv belgeleri ışığında detaylı olarak incelenmiştir. Tanaka’nın ziyareti özelinde, Japonya’nın bölgeye geri dönme çabaları, savaş sonrası karşılıklı ilişkiler ve seyahati esnasında ortaya çıkan Japon karşıtı protestoların altında yatan nedenler ortaya konmaya çalışılmıştır.