Abstract
Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte yeni çevre sorunlarıyla karşılaşmaktayız. Son zamanlarda, duyularımızla fark edemediğimiz, iletişim teknolojilerinin ve elektriğin yaygın kullanımının çevresel bir atığı olan elektromanyetik radyasyonun olumsuz sağlık sonuçları tartışılmaktadır. Elektromanyetik radyasyon seviyesinin oluşturduğu olumsuz etkiler ile alınacak kişisel ve toplumsal önlemler için algı çalışmalarının yapılması gereklilik haline gelmiştir. Bu çalışmada, elektromanyetik radyasyon maruziyet algısı ile önlem almaya yönelik algı seviyesinin boyutsal olarak ölçülebilmesi amacıyla 1187 kişiden oluşan bir çalışma grubunda Elektromanyetik Radyasyon Maruziyet Algısı Ölçeğinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Yapılan geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları sonucunda, 11 madde ve 3 boyuttan (Farkındalık, Bilinçlilik, Endişe) oluşan geçerli ve güvenilir bir ölçek elde edilmiştir. Ölçek toplam varyansın %57,6’sını açıklamıştır. Ayrıca yapılan doğrulayıcı faktör analizi ile elde edilen üç faktörlü ölçek yapısı modellenmiş ve doğrulanmıştır. Elde edilen uyum iyiliği değerleri kabul edilebilir aralıkta bulunmuştur (Ki-kare/serbestlik değeri: 2,94; RMSEA: ,07; NFI: ,91; NNFI: ,92; CFI: ,96; GFI: ,92; AGFI: ,87). Ölçeğin güvenilirlik katsayısı Cronbach Alpha değeri “Farkındalık” boyutu için ,82, “Bilinçlilik” boyutu için ,74, “Endişe” boyutu için ,64 ve ölçek toplamı için ,77 olarak bulunmuştur. Böylece, Elektromanyetik Radyasyon Maruziyet Algısı Ölçeği adında geçerli ve güvenilir bir ölçek ortaya çıkmıştır.
Publisher
Duzce Universitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi
Reference47 articles.
1. [1] O. Çerezci, Görülmez-Duyulmaz risk: Elektromanyetik alan kirliliği, Bursa, Türkiye: Nilüfer Belediyesi Yayınları, 2017.
2. [2] R. Adey, “Bioeffects of mobile communications fields: possible mechanisms for cumulative dose” in Mobile Communications Safety, London, England: Chapman & Hall, 1997, pp. 95–131.
3. [3] K. Atakır, G. Özevci ve B. Ceyhan, “Elektromanyetik radyasyon ve insan sağlığına etkileri,” Environmental Toxicology and Ecology, c. 2, s. 1, ss. 9–21, 2022.
4. [4] S. Daşdağ, Dalga dalga geliyorlar, İstanbul, Türkiye: Hay Kitap, 2011.
5. [5] A. Türkkan, K. Pala, O. Çerezci ve Z. Kartal, Elektromanyetik alan ve sağlık etkileri, Bursa, Türkiye: Bursa Nilüfer Belediyesi Yayınları, 2012.